Iedere inwoner van Nederland is verplicht om een basisverzekering af te sluiten. Zo ontvangt u alle basiszorg die u nodig heeft. Daarnaast kunt u een aanvullende verzekering en/of een tandartsverzekering afsluiten.

Basisverzekering

De basisverzekering dekt de standaardzorg van bijvoorbeeld uw huisarts, het ziekenhuis of de apotheek. Wat er door de basisverzekering wordt vergoed, bepaald de Rijksoverheid.

Iedereen komt in aanmerking voor een basisverzekering. Zorgverzekeraars mogen u namelijk niet weigeren en moeten de basisverzekering voor een vaste premie leveren.

Aanvullende verzekering

Een aanvullende verzekering dekt de kosten die niet onder de basisverzekering vallen. Voorbeelden hiervan zijn de tandarts of de fysiotherapeut. Het afsluiten van een aanvullende verzekering is niet verplicht. In sommige gevallen zal de zorgverzekeraar vragen stellen over uw gezondheid, voor deze beslist u wel of niet te accepteren als klant. De zorgverzekeraar is namelijk niet verplicht u te accepteren voor een aanvullende verzekering. Overigens mag u een aanvullende verzekering ook afsluiten bij een andere verzekeraar dan degene waar u de basisverzekering bij heeft afgesloten.

Kinderen

Kinderen tot 18 jaar zijn gratis meeverzekerd met hun ouder(s). Bij de geboorte van uw kind moet u hem of haar wel bij de verzekering aanmelden, maar er worden geen extra kosten in rekening gebracht.

Eigen risico zorgverzekeringen

Iedereen van 18 jaar en ouder is verplicht om een vast bedrag aan eigen risico te betalen voor de zorgverzekering. Voor 2013 is de hoogte van het verplichte eigen risico vastgesteld op € 350,-. Tot dit bedrag moet u de kosten van de zorg uit het basispakket dus zelf betalen. Uitzonderingen hierop zijn de kosten voor de huisarts, de verloskundige- en kraamzorg, nationale bevolkingsonderzoeken, de griepprik en zorg die onder uw aanvullende verzekering valt.

Zorgtoeslag

Mensen met een laag inkomen hebben recht op zorgtoeslag. Deze toeslag is in het leven geroepen na de verhoging van het eigen risico. De toeslag is als het ware een compensatie voor de verhoging. De zorgtoeslag moet u zelf aanvragen. U kunt dit doen via de website van de Belastingdienst.

Compensatie eigen risico

Een andere vorm van compensatie is het recht op compensatie van het eigen risico (Cer) dat sommige mensen hebben. Bijvoorbeeld mensen met een chronische ziekte. Als u hiervoor in aanmerking komt, krijgt u automatisch een bericht thuis van het Centraal Administratie Kantoor (CAK).

Algemene tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten

Naast eerder bovengenoemde regelingen is er nog een andere compensatie, namelijk de algemene tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten. Omdat deze groep mensen vaak extra zorgkosten hebben, krijgen zij een bedrag uitgekeerd ter compensatie van de kosten die zijn maken. Ook deze tegemoetkoming wordt door het CAK uitgekeerd en mensen die hiervoor in aanmerking komen krijgen automatisch bericht thuis gestuurd.

Twee soorten polissen: de naturapolis en de restitutiepolis

Er zijn twee verschillende soorten polissen die u bij uw verzekeraar kunt afsluiten. De eerste is een naturapolis. Bij deze polis heeft u recht op zorg die rechtstreeks door de zorgverzekeraar wordt betaald. Als u een restitutiepolis afsluit heeft u recht op vergoeding van de zorg. Daarnaast mag u als natura-verzekerde alleen gebruik maken van zorgverleners met wie de zorgverzekeraar een contract heeft afgesloten. Wanneer u toch gebruik maakt van een zorgverlener waarmee uw zorgverzekeraar geen contract heeft afgesloten, dan moet u (een deel van) de kosten vaak zelf betalen. Met een restitutiepolis krijgt u bij iedere zorgverlener dezelfde vergoeding. Mocht de zorgverzekeraar geen contract hebben met een bepaalde zorgverlener dan krijgt u deze hulp dus gewoon vergoed, alleen moet u de kosten vaak zelf voorschieten.

Overstappen naar een andere zorgverzekeraar

In principe kunt u alleen naar een andere zorgverzekeraar overstappen per 1 januari van ieder kalenderjaar. De lopende basis- en/of aanvullende verzekering kunt u tot en met 31 december opzeggen. Daarnaast bent u verplicht een nieuwe verzekering af te sluiten voor 1 februari. Doet u dat niet, dan loopt u het risico op een boete van het College voor zorgverzekeringen (CVZ). Uiteraard is het raadzaam zo snel mogelijk, het liefst voor het einde van het jaar, een nieuwe polis af te sluiten. Helemaal wanneer u een aanvullende verzekering wilt afsluiten. Zorgverzekeraars zijn, zoals eerder gezegd, niet verplicht om iedereen voor een aanvullende verzekering te accepteren. Wanneer u tijdig overstapt is er voldoende tijd om een andere verzekeraar te zoeken, mocht u niet worden geaccepteerd.

Tussentijds overstappen

In sommige gevallen is het mogelijk om tussentijds over te stappen. Voor een aanvullende verzekering ligt dit wat makkelijker, dan voor een basisverzekering. Het laatste is eigenlijk alleen mogelijk bij uitzondering. Bijvoorbeeld wanneer je 18 wordt, de verzekeraar de voorwaarden wijzigt of wanneer je in Nederland gaat wonen na verblijf in het buitenland. Ook als je bij een nieuwe werkgever een collectieve zorgverzekering kan afsluiten, kun je soms tussentijds overstappen. Een andere aanvullende verzekering afsluiten kan overigens vaak wel het hele jaar door.