De pubertijd is een periode met vele veranderingen. Een tijd die niet voor iedereen even gemakkelijk is. Hoe werkt het brein van een puber eigenlijk?

Ontwikkeling van een puberbrein

Bij al deze veranderingen speelt de ontwikkeling van de hersenen van het kind een enorm grote rol.
In de ontwikkeling van de hersengebieden is duidelijk geworden dat deze zich niet gelijkmatig ontwikkeld. De ontwikkeling vindt van achteren naar voren plaats. In het voorste gedeelte van de hersenen wordt het abstracte denken, het weloverwogen keuzes maken, consequenties van beslissingen overzien, goed plannen en prioriteiten stellen geregeld. Er blijkt dus een logische reden te zijn dat een puber soms zijn of haar gezonde verstand kwijt is. Een puber kan het gewoonweg even niet.

Emoties van een puber

Qua ontwikkeling worden de gebieden, waar de emotie zitten al vroeg ontwikkeld. Een volwassene beschikt over een remmend systeem, waardoor emoties onder controle gehouden kunnen worden. Maar bij jonge pubers is dat deel van de hersenen nog helemaal niet klaar. Dat deel in de hersenen is vatbaar voor positieve gevolgen die gedrag kan veroorzaken. Met aan de andere kant is het deel dat controle in de hersenen uitoefent, weer erg gevoelig voor de negatieve gevolgen. Daarom zijn pubers werkt het beter om een puber te belonen, dan om een straf op te leggen.

Onvoorspelbaar gedrag van een puber

Een ander fenomeen is dat pubers zich vaak snel aangevallen voelen. Tevens reageren ze niet altijd op tekenen van een ouder, wanneer deze aangeeft dat het allemaal welletjes is. Dit komt doordat de afstemming tussen de hersendelen nog in ontwikkeling is, en daardoor kan het gedrag van een puber onvoorspelbaar zijn. Zorg voor behoorlijk wat flexibiliteit, veerkracht en humor.

Puber kan niet uit zijn bed komen

Ook het slaappatroon verandert in de puberteit. Van de één op de andere dag maken de hersenen een uur later melatonine aan. Melatonine is het stofje dat ervoor zorgt dat wanneer het donker is we moe worden. Pubers worden daardoor later moe en gaan later naar bed. Omdat ze gewoon die 8 uur slaap nodig hebben vinden ze het erg lastig wanneer ’s ochtends de wekker gaat.

Tip 1
Stimuleer uw puber om continue kennis te maken met verschillende sporten, muziekstromingen en dergelijke. Stimuleer ze om talenten te ontwikkelen en geef ze prikkels zodat ze nieuwsgierig worden naar nieuwe dingen. Voor het puberbrein geldt, wanneer het bepaalde vaardigheden niet gebruikt, dan kost het als volwassene meer moeite om deze alsnog te leren.

Tip 2
Er zijn onderzoeken geweest onder kinderen tot 15 jaar en die wijzen uit dat een kind tot 15 jaar moeite heeft om meerdere taken tegelijk uit te voeren. Wanneer een jonge puber continu zijn of haar aandacht verdeelt over meerdere raken, dan lukt het niet meer om weloverwogen beslissingen te nemen en creatief te denken. Daarom is het wellicht een goed idee dat de computer in de woonkamer staat zodat u uw puber kan helpen met het indelen van zijn of haar tijd, want een puber heeft steun nodig om tot goede leerprestaties te komen.

In zijn algemeenheid is het zo dat een puber veel sturing nodig heeft en hulp bij het plannen en organiseren van zaken. Daarbij hebben ze positieve, geduldige en bemoedigende ouders nodig die rechtvaardig doch streng zijn.