Hoe herken je een depressie?

Depressie is een zeer veelvoorkomende ziekte. Bijna 20% van de volwassenen, krijgt er ooit in zijn of haar leven mee te maken. Maar het is niet altijd eenvoudig om de symptomen van een depressie te herkennen. Wanneer beginnende, licht depressieve klachten vroeg worden opgemerkt, kan worden voorkomen dat ze zich ontwikkelen tot een volledige depressie. Dus hoe herken je een depressie?

Wat is een depressie?

Van een depressie spreekt men, wanneer je lange tijd last hebt van een extreme somberheid, die je dagelijks functioneren belemmert. Hierdoor kun je niet meer de dingen doen die je normaal doet. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een lichte depressie, matig ernstige depressie en ernstige depressie.

Bij een lichte depressie, houden de klachten vaak niet langer dan 3 maanden aan. Iemand kan dan vaak wel zelfstandig, of met weinig hulp blijven functioneren.

Bij een matig ernstige of ernstige depressie, gaat het in een paar weken steeds slechter met iemand. Daarnaast krijgt deze persoon steeds ernstigere klachten. De kans dat deze klachten vanzelf over gaan is erg klein.

Naast deze meest voorkomende depressies, bestaan er ook verschillende subtypen, zoals: postnatale depressie, seizoensgebonden depressie of manisch-depressieve stoornis (bipolaire stoornis).

Kenmerken van depressie

Je hebt een depressie, als je (bijna) iedere dag, gedurende een periode van minimaal 2 weken, dusdanig last hebt van enkele van onderstaande symptomen dat er ernstige beperkingen optreden in je functioneren.

Van deze 2 kernsymptomen moet er minimaal eentje aanwezig zijn:

  • Het hebben van een neerslachtige stemming gedurende het grootste deel van de dag, en dan dagelijks.
  • Serieus verlies van interesse in bijna alle activiteiten gedurende het grootste deel van de dag, en dan dagelijks.

Minstens 3 van onderstaande symptomen zijn dan aanwezig:

  • Eetproblemen (meer of juist minder eten) en gewichtsveranderingen.
  • Slaapproblemen (meer of juist minder slapen).
  • Geagiteerd en rusteloos zijn of juist geremd.
  • Vermoeidheid en geen energie hebben.
  • Gevoelens van waardeloosheid of overmatige schuld hebben.
  • Concentratieproblemen, vertraagd denken en besluiteloosheid.
  • Terugkerende gedachten aan dood of zelfdoding.

Depressies worden vaak niet herkend

Niet iedereen die aan een depressie lijdt, komt uiteindelijk bij een psychiater of bij iemand uit de geestelijke gezondheidszorg. De meeste mensen blijven bij hun huisarts onder behandeling. Bij ongeveer de helft van alle gevallen wordt door de huisarts geen depressie herkend. Dat komt niet doordat de huisarts onvoldoende deskundig genoeg is, maar doordat vooral de lichte vormen van depressie schuil kunnen gaan achter andere klachten zoals lichamelijke klachten. Hierbij kun je dan denken aan: pijnklachten, slapeloosheid, vermoeidheid en vermagering. Dit wordt ook wel een gemaskeerde depressie genoemd. Niet de somberheid, maar de lichamelijke klachten staan dan op de voorgrond. Dit kan de huisarts op een verkeerd spoor zetten, en ook de persoon zelf zal in eerste instantie misschien niet aan een depressie denken.

Gelukkig ontstaat er vandaag de dag bij huisartsen steeds meer belangstelling en aandacht om zo’n gemaskeerde depressie in een vroeg stadium te herkennen. Dat is erg belangrijk, aangezien de klachten dan eerder en beter te behandelen zijn.

Oorzaken depressie

De hersenen spelen een belangrijke rol bij de oorzaak van een depressie. Wetenschappers denken dat depressie ontstaat door een samenspel van biologische, sociale en psychische factoren.

Biologische factoren

Onderzoek heeft aangetoond dat bepaalde hersengebieden, die betrokken zijn bij emotie en stemming, bij depressiepatiënten veranderingen vertonen. Zo lijkt de hippocampus, betrokken bij het geheugen, kleiner te zijn bij mensen gedurende een depressieve periode.

Mensen met een andere psychische stoornis of chronische lichamelijke ziekte, zoals dementie of de ziekte van Parkinson, hebben een verhoogde kans op depressie. Depressie kan ook ontstaan na een beroerte of een hersenkneuzing.

Sociale factoren

Ingrijpende levensgebeurtenissen leiden tot een verhoogde kans op depressie. Denk hierbij aan het overlijden van een dierbare, echtscheiding, verhuizing of het wanneer de kinderen het huis uit gaan. Maar ook traumatische jeugdervaringen zoals mishandeling verhogen de kans op depressie.

Psychische factoren

Bepaalde persoonlijke eigenschappen of karaktertrekken, leiden ook tot een verhoogd risico op depressie. Zoals het hebben van weinig zelfvertrouwen, perfectionisme en moeite om steun te vragen.

Kan een depressie worden voorkomen?

Van enkele preventieve interventies, is inderdaad aangetoond dat ze nieuwe gevallen van depressie kunnen voorkomen. Wanneer beginnende, licht depressieve klachten vroeg worden herkend, kunnen interventies of cursussen voorkomen dat ze zich ontwikkelen tot een volledige depressie.

De cijfers tonen dat aan:

  • Analyses laten bij een eenmalige preventieve interventie zien dat het aantal nieuwe gevallen met 15 tot 30% afneemt.
  • Vindt de depressiepreventie plaats als stepped care, dan neemt het aantal nieuwe gevallen van depressie af met 50%. Stepped care houdt in dat zorg bestaat uit een aantal stappen, waarbij de minst intensieve behandeling als eerste wordt gekozen. Indien deze niet tot duidelijke verbetering leidt, wordt verder gegaan met de volgende, intensievere stap.

Het is lastig om zelf vast te stellen of je een depressie hebt. De één heeft lichte klachten, maar kijkt daar zo somber tegenaan dat hij toch denkt een depressie te hebben. Anderen mensen hebben ernstige klachten, maar hebben juist de neiging deze te onderschatten. Twijfel je of je een dip of een depressie hebt, ga dan langs je huisarts. Deze kan je verder helpen.

Bronnen: Depressie Vereniging en de Hersenstichting

3 reacties

  1. ik heb sins de dood van me zuster leef ik al met een depressie dat was in 2011 ik ben toen opgenomen geweest wegens moord neigingen maar ik zit er nog steeds in overdag zit ik in het donker slaap heel laat om 4/5 snachts ik heb nog beelden als ik naar bed ga scheer me weing en ik heb ook nooit meer gedoucht ben somber en ga ook weinig weg doe vrijdag me boodschappen meer niet,leef alleen geen fam of vrienden

  2. Ik weet niet hoe het bij mij kwam opdagen. Ik heb al dagen niet geslapen sinds ik het gevoel heb dat niemand mij meer aardig vind. Mijn cijfers gaan erg omlaag en mijn ouders worden daar boos over. Ik heb geen idee hoe het komt.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *