Dementiei s meer dan geheugenproblemen

De meeste mensen denken dat dementie een ziekte is waarbij enkel geheugenproblemen ontstaan, maar dat is een groot misverstand. Dementie gaat veel verder dan dat.

Wat is dementie?

Dementie is een verzamelnaam, voor ruim 50 ziektes waarbij de hersenen zijn aangedaan. De bekendste is de Ziekte van Alzheimer. Het is een ziekte waarbij je hersenen niet goed meer werken, en je uiteindelijk totaal afhankelijk wordt van de hulp en zorg van anderen. Dementie heb je niet van de één op de andere dag, het verloopt in verschillende fases.

Verloop van dementie

Dementie is een progressieve ziekte, wat inhoudt dat de ziekte alleen maar erger wordt. Men heeft dementie qua tijd onderverdeeld in 4 fasen. De eerste fase is het voorstadium, de tweede fase is het beginstadium van dementie, welke overloopt naar de derde fase het middenstadium van dementie, om uiteindelijk over te gaan in het laatste stadium van dementie.

Fase 1: Voorstadium dementie

Deze eerste fase duurt veelal tussen de 2 en 3 jaar, voordat hij overgaat naar de volgende fase. In het voorstadium van dementie, krijgt iemand zorgen over zijn of haar geheugen. Dagelijkse dingen, zoals de planten water geven of tanden poetsen, worden soms vergeten. Ook kan het zijn dat iemand vergeet hoe iets simpels werkt, zoals het aanzetten van de oven of de wasmachine. Als iemand ’s avonds vraagt wat hij of zij vandaag gedaan heeft dan weet deze persoon dat soms niet meer. Een naam van iemand kan even vergeten zijn en plannen wordt ook steeds moeilijker. Vaak is het zo dat de mensen die dicht bij de dementerende staan deze symptomen als eerst herkennen.

Fase 2: Beginstadium van dementie

De kenmerken en symptomen die de kop opstaken in het voorstadium, zijn in deze tweede fase ook nog aanwezig. De kans is groot dat ze duidelijker worden, maar er treden vaak ook kleine veranderingen in het gedrag op. In de eerste fase zijn de klachten van dementie nog niet zo duidelijk aanwezig, waardoor mensen niet weten waar de klachten vandaan komen. Zijn dit ouderdomsklachten of is er meer aan de hand? Bij beginnende dementie kost het steeds meer energie om je te concentreren. Het wordt lastiger om een gesprek te volgen, beslissingen te nemen, een makkelijke rekensom of een goede planning te maken. Het beginstadium duurt ongeveer twee jaar.

Fase 3: middenstadium van dementie

Deze fase is onder te verdelen in: matige en ernstige dementie. Beide fases gaan gepaard, met ieder hun eigen symptomen en klachten. Deze zullen steeds duidelijker worden, waardoor de dementerende in het dagelijkse leven, niet meer zoals voorheen kan functioneren. De dementie gaat een steeds grotere rol in het dagelijks leven innemen. Veel normale dingen als wassen, aankleden en eten worden vergeten. Ook het onthouden van wat er op een dag gedaan hebt, lukt niet meer. Hierdoor weet iemand vaak niet meer of het al gedaan of gezegd is, waardoor iemand vaak in herhaling treedt. De zorg zal in deze fase intensiever worden doordat er soms ook gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. Maar ook doordat verwardheid en desoriëntatie in tijd en ruimte, symptomen zijn die bij deze fase horen. Doordat het tijdsbesef niet meer klopt, kan iemands slaapritme in de war raken. Hierdoor gaan mensen soms ’s nachts (buitenshuis) dwalen. De duur van deze fase is ongeveer 4 jaar.

Fase 4: Laatste stadium van dementie

In het laatste stadium van dementie gaat iemand snel achteruit. Continue begeleiding en zorg is dan nodig. Deze fase zal uiteindelijk, direct of indirect, de dood tot gevolg hebben.

Het geheugen en spraakvermogen gaan nu hard achteruit. Maar ook het zelfstandig zitten en lopen, kan iemand in deze laatste fase verliezen. Iemand krijgt problemen met zelfstandig lopen of kan helemaal niet meer lopen. Uiteindelijk veranderen de reflexen ook. Zo kan het zijn dat de grijp- en zuigreflex, zoals we die van een baby kennen, weer terugkomen.

Daarnaast is het bijna niet mogelijk om dan nog contact te maken, omdat iemand helemaal in zichzelf gekeerd is. Soms kunnen er nog wel flitsen van herkenning zijn, maar meestal is er geen herkenning meer van mensen die dicht bij staan. Mensen met dementie kunnen nog wel reageren op liefde en aanrakingen. Ook kan hij of zij nog genieten van muziek of het ruiken van geuren. Het eindstadium duurt tussen de 6 en 9 jaar.

Bronnen: Dementia en Lentis