Met ruzie weglopen, spijbelen en experimenteren; het kan allemaal voorkomen bij een kind wat in de puberteit zit. Net zoals pessimisme en zwaarmoedigheid. Maar een kind dat langere tijd somber is of zich maar blíjft afzetten, heeft misschien wel een depressie.
Puberteit
De puberteit is een periode van grote veranderingen. In die tijd ontdekken jongeren hun identiteit en gaan ze hun persoonlijke kansen, wensen en grenzen verkennen. Daarnaast heb je in de puberteit ook te maken met allerlei lichamelijke en hormonale veranderingen. Door dit alles kan de puberteit een tijd zijn van heftige emoties en conflicten. Een gevolg hiervan kan onzekerheid, eenzaamheid en angst zijn.
Ze kunnen op het ene moment vrolijk en opgewonden zijn, het volgende moment zijn ze down en chagrijnig. Deze dip is gelukkig vaak maar tijdelijk. Echter, wanneer deze gevoelens niet voorbij gaan maar blijven dan is er misschien iets meer aan de hand. Wellicht is er dan sprake van een depressie.
Symptomen van een depressie
Iemand die last heeft van een depressie voelt zich langere tijd naar, down en lusteloos. Daarnaast kan iemand ook verdrietig zijn waarbij hij of zij het gevoel heeft te willen huilen of daadwerkelijk ook huilbuien heeft. Vaak loopt het op school of thuis niet helemaal lekker en de toekomst ziet er in zijn of haar gedachten niet al te positief uit.
Een jongere met een depressie heeft vaak de neiging om zich buiten te sluiten maar heeft ook gevoelens van wanhoop, besluiteloosheid en last van faalangst. Vaak heeft hij of zijn ook lichamelijke klachten. Dan moet je denken aan vermoeidheid, geen energie hebben, hoofdpijn en vage buikklachten. Wat eten betreft heeft het ene kind helemaal geen trek terwijl het andere kind juist heel erg veel gaat eten. Het ene kind wil heel lang en veel slapen terwijl het andere kind weer erg weinig slaapt.
Het lastige aan het herkennen van deze symptomen is dat het klachten zijn die in meer of mindere mate ook bij het gewone ‘puberen’ voorkomen.
In de puberteitsleeftijd zien we een depressie meer bij meisjes dan bij jongens voorkomen. Wanneer er sprake is van een depressie in de kindertijd, dan is de kans op herhaling erg groot. Vaak gaat de depressie hand in hand met andere stoornissen, zoals angsten, eetproblemen en antisociaal gedrag.
Maar ook kleinere kinderen kunnen depressief zijn. Het is gebleken dat van alle kinderen in de leeftijd 6 tot 12 jaar 1 à 2% een depressie heeft.
Verschil tussen een depressie bij kinderen en ouderen
Een groot verschil is dat depressie bij kinderen niet alleen gekenmerkt wordt door een sombere of sippe stemming maar een kind kan dan ook agressief gedrag vertonen. Dit is niet het geval bij volwassenen. Agressief gedrag komt het meest bij jongens voor maar kan ook bij meisjes voorkomen. Meisjes zullen eerder in zichzelf keren, niet veel meer praten en voornamelijk hun ‘problemen’ voor zichzelf houden.
Kinderen zijn kwetsbaarder dan volwassenen en een depressie kan bij kinderen veel sneller invloed hebben op hun lichaam. Voornamelijk maag- en darmklachten komen bij kinderen vaak voor. Depressie hangt namelijk samen met stress, wat deze klachten weer kan veroorzaken.
Tips voor de omgeving
- Probeer niet boos op moeilijk gedrag te reageren, maar ga op zoek naar de oorzaken.
- Beloon in ieder geval positief gedrag.
- Help het kind om structuur in zijn of haar dag te brengen.
- Stimuleer het kind om dingen te doen die hem een goed gevoel geven.
- Ga samen iets doen wat het kind heel erg graag doet.
- Stimuleer het kind om in beweging te blijven. Laat ze lekker sporten.
Informatie en hulp
Het is van groot belang dat een depressie in de kinderjaren tijdig wordt herkend en aangepakt. Soms is dat moeilijk omdat de signalen niet altijd zichtbaar zijn maar vaak in het hoofd en het hart van het kind afspelen. Of de signalen worden overschaduwd door andere gedragsproblemen, die op het eerste oog helemaal niets met een depressie te maken hebben. Dus wanneer je kind maar somber blijft, of het probleemgedrag blijft en je maakt je zorgen, neem dat contact op met jullie huisarts. Als het kan ga dan samen met je zoon of je dochter naar de huisarts. Wanneer het nodig is, dan zal hij of zij jullie doorverwijzen naar een instelling voor geestelijke gezondheidszorg, het algemeen maatschappelijk werk of een vrijgevestigde psycholoog, psychotherapeut of psychiater.
Bronnen: psychischegezondheid.nl, mijnkwartier.nl en depressie.nl
Anoniem 11 november 2016 at 16:31
Goed om dit te lezen kom als externe op veel scholen om kinderen te begeleiden. We komen depressie bij jonge kinderen vooral steeds vaker tegen. Goed om er meer aandacht aan te besteden zonder te overdrijven.
Anoniem 15 november 2016 at 21:59
Ik herken dit ook bij mijn puberzoon. Bij hem ging het zelfs zo ver dat hij zijn vader heeft aangeklaagd wegens mishandeling omdat hij zijn zin (een nieuwe tablet) niet kreeg.
Ik vind het advies dat hier wordt gegeven enerzijds logisch (zo ging ik ook met mijn zoon om), anderzijds vreemd. De Raad voor de Kinderbescherming heeft ons gezegd dat we onze zoon absoluut niet mogen laten sporten. Een kind moet volgens hen ‘s avonds op straat rond hangen en niet op een sportclub.
Het feit dat wij structuur belangrijk vinden, zien ze zelfs als het enige, maar wel voldoende belangrijke bewijs, van mishandeling. Ik zie nochtans geen verband tussen structuur, regelmaat en mishandeling. En ik denk ook niet dat dat hier bedoeld wordt.