Heb je al een tijdje last hebt van moeheid, pijnlijke en stijve gewrichten en slaap je niet zo goed, dan kan het heel goed zo zijn dat je fibromyalgie hebt.

Wat is fibromyalgie?

Fibromyalgie heet ook wel ‘weke delen reuma’, en betekent letterlijk: pijn in bindweefsel en spieren. Dit is dan ook exact wat er aan de hand is. Pijn in je spieren, pezen en banden. Fibromyalgie valt onder reumatische aandoeningen, ondanks dat er geen ontstekingen bij komen kijken. Het valt onder deze categorie, aangezien het een aandoening van het bewegingsapparaat is, die niet is ontstaan als gevolg van een ongeval of een blessure. Fibromyalgie is een chronische aandoening die niet over gaat.

Symptomen fibromyalgie

Hoeveel iemand in het dagelijks leven last heeft van fibromyalgie, is heel verschillend. De belangrijkste klachten bij fibromyalgie zijn:

• Pijn
  Bijna alle mensen met fibromyalgie hebben last van pijn. Pijn in en rond de gewrichten of peesaanhechtingen. Patiënten hebben vooral last van pijn in de rug, nek of schouders, borstbeen, zijkant van de heupen of aan de binnenkant van de knie. Bij de één is de pijn stekend, en bij de ander kan de pijn brandend of zeurend zijn.
• Afnemende spierkracht
  Sommige patiënten ervaren dat ze minder kracht hebben in de spieren. Daardoor kan het zijn dat bepaalde handelingen meer moeite kosten. Denk hierbij aan het dragen van boodschappentassen of gaan zitten en weer opstaan.
• Stijfheid
  Ochtendstijfheid in het hele lichaam is een belangrijk kenmerk van fibromyalgie. Maar ook wanneer iemand lang in dezelfde houding zit of staat kan stijfheid optreden. Hierdoor kan je het gevoel hebben dat je minder controle hebt over je gewrichten.
• Slaapproblemen
  Als gevolg van de pijnklachten kunnen er slaapproblemen ontstaan. Soms kunnen patiënten vanwege de pijn niet in slaap komen of worden er ’s nachts wakker.
• Depressieve gevoelens
  Door de pijn en de vermoeidheid, kunnen er depressieve gevoelens ontstaan. Daarnaast kun je bang zijn, weinig energie hebben en nergens zin in hebben. Maar je kunt ook moeite hebben met het concentreren en beslissingen nemen. De voortdurende pijn en vermoeidheid kunnen deze gevoelens versterken.
• Andere klachten Daarnaast zijn er nog klachten die niet iedereen heeft, maar die wel vaak voorkomen:
  – Een zwaar gevoel in armen of benen.
  – Huid voelt branderig of doof aan.
  – Tintelingen in armen en/of benen.
  – Hoofdpijn.
  – Darmkrampen, buikpijn.
  – Gevoel alsof je vingers opgezet zijn.

Oorzaken fibromyalgie

Het is (nog) niet duidelijk waardoor fibromyalgie ontstaat. Men was in de veronderstelling dat het iets te maken had met de spanning in de spieren. Maar bij mensen met fibromyalgie zijn geen afwijkingen in de spieren en gewrichten gevonden. Vandaag de dag denken onderzoekers dat de verklaring in de hersenen ligt.

Er zijn namelijk aanwijzingen dat er bij mensen met fibromyalgie, iets is veranderd in de wisselwerking tussen de hersenen en hormonale klieren. Normaliter sturen onze hersenen, samen met bepaalde hormonale klieren, onze spieren aan. Bij mensen met fibromyalgie lijkt het erop dat deze samenwerking verstoord is. Wat de oorzaak van deze verstoring is, is onbekend.  Het is ook niet duidelijk of deze verstoring een gevolg of een oorzaak is van fibromyalgie.

Een andere verklaring wordt gezocht in de theorie, dat fibromyalgie is te maken kan hebben met het mechanisme waarmee prikkels van buitenaf geselecteerd en verwerkt worden. Bij mensen met fibromyalgie zou dit selectiemechanisme niet goed werken. Ook is het mogelijk dat het lichaam bepaalde prikkels voelt als pijn, terwijl deze normaal gesproken geen pijn doen. Naar alle waarschijnlijk is het niet erfelijk.

Behandeling fibromyalgie

Fibromyalgie is niet te genezen, dus een behandeling waardoor het weggaat, is er niet. Maar er zijn wel dingen die ondernomen kunnen worden, om de klachten te verminderen. Samen met de arts bespreek je wat voor jou goed kan werken.

• Fysiotherapeut
  Fysiotherapie kan voor veel mensen zinvol zijn. Het kan mensen helpen om de gewrichten soepel te houden en je spieren te trainen. Daarnaast kan een fysiotherapeut iemand ook een goede lichaamshouding aanleren en advies geven over bewegen.
• Psychotherapeut
  Leven met chronische pijn en vermoeidheid kan heel moeilijk zijn. Fibromyalgie is in veel gevallen niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk een zware belasting. Het kan dan helpen om er met een deskundige over te praten, bijvoorbeeld met een psycholoog.
• Ontspanningstherapie
  Denk hierbij aan een warm bad, een douche of massage om de spieren goed te kunnen ontspannen. Sommige mensen hebben baat bij yoga en meditatie, om zowel geestelijk als lichamelijk te ontspannen.
• Medicijnen
  Er bestaan geen medicijnen tegen fibromyalgie. Artsen schrijven soms pijnstillers en/of spierontspanners voor. Er zijn ook patiënten die een lage dosis antidepressiva of gebruiken. Veel medicijnen hebben helaas vervelende bijwerkingen.

Wat kun je zelf doen?

Fibromyalgie kan een grote invloed hebben op je leven. Wat kun je zelf doen om te leren leven met je klachten?

• Acceptatie
  Probeer het feit te accepteren dat je fibromyalgie hebt, en dat je daardoor niet meer alles kan doen wat je gewend was. Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan, maar het is misschien wel van doorslaggevend belang. Probeer ook de manier waarop je in het leven staat te accepteren. Dat is een belangrijke voorwaarde voor begrip en erkenning van iedereen in je directe omgeving.
• Blijf bewegen
  Voor je conditie en spierkracht, is het erg belangrijk om verantwoord te blijven bewegen. Ook wanneer je pijn hebt en lusteloos bent. Lopen, fietsen of zwemmen zijn goede manieren om aan je conditie te werken. Bouw het rustig op, en wanneer je door het bewegen meer pijn krijgt, doe dan even rustig aan. Maar stoppen met bewegen werkt averechts voor mensen met fibromyalgie.
• Ontspan de spieren
  Door middel van warmte (douche, bad), massage en rekoefeningen, kun je proberen om je stijve spieren te ontspannen.
• Stress verminderen
  Sommige mensen met fibromyalgie merken dat hun klachten door stress toenemen. Vermindering van stress zou de (pijn)klachten dus kunnen verminderen.
• Probeer gezond te leven
  Natuurlijk is dit een open deur. Gezond leven is voor iedereen belangrijk. Maar voor mensen met fibromyalgie zeker. Zorg dat je voldoende slaapt, goed eet en niet te zwaar bent. Visolie, magnesium en vitaminesupplementen zouden een gunstig effect kunnen hebben. Verder wetenschappelijk onderzoek is hier wel voor nodig.

Bronnen: erasmusmc.nl, reumafonds.nl en mcl.nl