Wanneer je rood, gezwollen, bloedend en teruggetrokken tandvlees hebt, dan heb je waarschijnlijk een tandvleesontsteking. Wanneer  dit niet behandeld wordt, kun je parodontitis krijgen. Hierbij kunnen uiteindelijk je tanden verloren gaan.

Wat is een tandvleesontsteking?

Een tandvleesontsteking, ook wel gingivitis genoemd, is een ontsteking van het tandvlees rondom en tussen je tanden en kiezen. Wanneer een tandvleesontsteking niet behandeld wordt en in een vergevorderd stadium verkeerd, dan wordt dit parodontitis genoemd. Deze vergevorderde vorm van tandvleesontsteking, kan ontstaan wanneer de ontsteking voorbij het tandvlees gaat. Onder het tandvlees ligt het kaakbot. Wordt de ontsteking hardnekkiger, dan kan dit bot ook aangetast worden.

Eén van de kenmerken van een tandvleesontsteking is bloedend tandvlees. Veel mensen denken dat bloedend tandvlees normaal is. Echter, het is een signaal dat er iets ontstoken is. Sommige mensen (onder andere rokers en diabetici), hebben meer risico op het krijgen van een tandvleesontsteking.

Symptomen tandvleesontsteking

Een tandvleesontsteking verloopt in het begin meestal ongemerkt. Je kunt last hebben van:

• Roder tandvlees, en dan vooral langs de randen. Gezond tandvlees is licht roze.
• Het tandvlees is wat gezwollen en glanst meer dan normaal.
• Het tandvlees kan bloeden. Dit kan ontstaan wanneer je een appel eet of je tanden poetst.
• Soms een vieze smaak en/of een slechte adem.
• In een aantal gevallen is het tandvlees gevoelig bij het aanraken.

Bij mensen die roken kan het tandvlees ontstoken zijn, zonder dat er duidelijke symptomen zijn zoals bloeding en roodheid. Door het roken vermindert namelijk de doorbloeding van het tandvlees. Dit is extra vervelend omdat juist mensen die roken sneller een diepere ontsteking (parodontitis) krijgen.

Mogelijke gevolgen

Een tandvleesontsteking kan dus overgaan naar parodontitis. Dit is een diepere ontsteking, waarbij niet alleen het tandvlees, maar ook het bot dat onder het tandvlees zit wordt aangetast. Dit bot is nodig om de tanden vast te houden. Hoe verder de parodontitis vordert, hoe losser de tanden komen te staan. Dit botverlies is onomkeerbaar.

Oorzaken parodontitis

In je mond zijn allerlei bacteriën aanwezig. Deze bacteriën hechten zich aan je tanden en kiezen en vormen zo tandplak. Wanneer de tandplak niet goed verwijderd wordt, kan het een tandvleesontsteking veroorzaken. Er zijn enkele factoren die hierop van invloed kunnen zijn zoals:

• Een verminderde afweer.
• Roken.
• Diabetes mellitus.
• Stress.
• Erfelijke aanleg.
• Bepaald medicijngebruik. Medicijnen zoals fenytoïne, sommige immuunsysteem onderdrukkende middelen en middelen tegen hoge bloeddruk veroorzaken groei van het tandvlees. Hierdoor wordt het moeilijk de tandplak te verwijderen. Sommige anticonceptiemiddelen kunnen hier ook aan bijdragen.
• Bij HIV komt een tandvleesontsteking ook meer voor.

Behandeling parodontitis

Wanneer je tandarts heeft vastgesteld dat je een tandvleesontsteking hebt, dan zal deze eerst alle tandplak en tandsteen (verharde tandplak), van je gebit verwijderen om de ontsteking te verhelpen. Eventueel moet je daarna een mondspoeling op basis van chloorhexidine gebruiken. Hierdoor wordt je mond grondig ontsmet en dat helpt de ontsteking te genezen.

Afhankelijk van hoe snel de tandplak zich vormt, kan elke 3 tot 12 maanden een professionele gebitsreiniging nodig zijn.

Alleen bij acute tandvleesontstekingen schrijft de tandarts antibiotica voor.

Hoe voorkom je een tandvleesontsteking?

Ontstoken tandvlees is te voorkomen en te genezen. Hiervoor is een goede mondhygiëne belangrijk. Een tandarts of mondhygiënist kan je tandvlees goed schoonmaken. Bij een tandvleesontsteking kunnen er namelijk bepaalde bacteriën voorkomen die steeds opnieuw voor ontstekingen zorgen. Door een chloorhexidinespoeling wordt een groot aantal hiervan verwijderd. Daarnaast kan een tandarts het overtollig tandsteen of tandplak verwijderen.

Wat kun je zelf doen?

Om een tandvleesontsteking te voorkomen is een goede mondhygiëne nodig. Wat verstaan we hier onder:

• Poets de tanden en kiezen 2 keer op een dag met een zachte tandenborstel. Doe dit minimaal 2 minuten. Maar vergeet ook de ruimten tussen de tanden en kiezen niet. Poets als laatste ook zachtjes het tandvlees.
• Gebruik dagelijks een rager of flosdraad om restjes eten en bacteriën tussen je tanden weg te krijgen. Hier komt een tandenborstel vaak niet. Vooral bij de ruimtes tussen de kiezen kan je tandenborstel niet komen. Flos wel voorzichtig, schiet niet door naar het tandvlees. Op het moment dat het pijn doet, dan doe je het te hard.
• Wacht na het eten of drinken van zure producten minimaal één uur met het poetsen van de tanden. Anders slijt het geruwde tandoppervlak sneller weg. Je poetst namelijk het zuur over de tanden heen. Spoelen met water kan wel, zo wordt de zuurgraad in je mond weer gestabiliseerd.
• Een tongschraper zorgt voor een betere mondhygiëne.
• Stop met roken.
• Laat je tanden en tandvlees regelmatig controleren door de tandarts of mondhygiënist.

Het voorkomen van tandvleesontsteking is dus in verhouding relatief eenvoudig en het zorgt ervoor dat u vervelende klachten vermijdt.

Bronnen: Gezondheid en Wetenschap en Nederlands Tijschrift voor Geneeskunde