Eén op de drie mensen met diabetes type 2 heeft niet door dat ze diabetes hebben. Want de klachten die bij diabetes horen zijn niet zo duidelijk. Veel symptomen lijken op dingen die iedereen wel eens heeft, zoals moe zijn en je futloos voelen.

Welke soorten diabetes zijn er?

De bekendste vormen van diabetes zijn type 1-diabetes en type 2-diabetes. Er zijn nog wel andere vormen van diabetes, zoals zwangerschapsdiabetes, maar type 1 en dan vooral type 2 komen het meeste voor.

In Nederland hebben ongeveer 1 miljoen mensen diabetes. Zo’n 85 – 90% daarvan heeft type 2-diabetes. En dan zijn er naar schatting nog zo’n 250.000 mensen die diabetes hebben, maar dit zelf niet weten.

Diabetes type 1

Type 1-diabetes wordt vaak jeugddiabetes genoemd, omdat de ziekte meestal ontstaat vóór het dertigste levensjaar. Deze vorm van diabetes komt relatief weinig voor. Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het afweersysteem delen van het eigen lichaam aanvalt. Het afweersysteem vernietigt de cellen die insuline aanmaken in de alvleesklier. Insuline wordt gemaakt in de eilandjes van Langerhans, waarvan er ruim een miljoen verspreid door de alvleesklier liggen. Bij mensen met diabetes type 1 maakt de alvleesklier geen insuline meer aan. Hierdoor blijft er te veel glucose in het bloed en dat is slecht voor het lichaam. Om de glucosewaarden te laten dalen, is het nodig om insuline te spuiten of insuline toe te dienen via een insulinepomp. Er kunnen complicaties ontstaan, meestal aan de kleine bloedvaten in de ogen en nieren of aan zenuwbanen.

Diabetes type 2

Type 2-diabetes kwam in het verleden veel voor bij mensen boven de veertig jaar. Deze vorm stond dan ook bekend als ouderdomsdiabetes. Tegenwoordig komt de ziekte bij alle leeftijden voor, ook bij kinderen!

Bij diabetes type 2 is het lichaam ongevoeliger voor insuline (insulineresistent). Er moet daarom steeds meer insuline worden aangemaakt. Na een tijd kan de alvleesklier niet meer genoeg insuline produceren om aan de vraag te voldoen. Dan kan er niet genoeg glucose uit het bloed worden gehaald en stijgt dus de bloedglucosewaarde. Dat is slecht voor het lichaam. Vaak zijn ook het cholesterol en de bloeddruk te hoog. Eventuele complicaties hebben meestal te maken met de grote bloedvaten (hart- en vaatziekten). Soms hebben mensen met diabetes type 2 al voor het stellen van de diagnose een complicatie.

Hoe herken je diabetes type 2?
Mensen met type 2 diabetes hebben vaak geen hele duidelijke symptomen. Eén van de eerste symptomen kunnen het hebben van dorst zijn, of een droge mond, grotere eetlust, veel moeten plassen – soms zelfs ieder uur.

Wanneer de bloedsuikerspiegel hoger wordt dan kun je andere symptomen krijgen zoals hoofdpijn, last van ogen (zoals rode en branderige ogen, wazig zien, dubbel zien of slecht zien) en vermoeidheid.

In veel gevallen wordt type 2 diabetes niet ontdekt tot het echt een serieus effect heeft op je gezondheid. Je kunt dan last krijgen van dat wondjes of zweertjes heel langzaam genezen, infecties die vaak terugkomen, zoals een blaasontsteking, een jeukende huid, vooral in de liesstreek. En daarnaast kunnen mensen kortademigheid of pijn in de benen bij het lopen hebben.

Hoe herken je diabetes type 1?

Diabetes type 1 is makkelijker te ontdekken dan diabetes type 2. Iemand met onbehandelde diabetes type 1 drinkt heel veel, valt af, voelt zich in korte tijd ziek en beroerd en gaat wazig zien.

Wat zijn eigenlijk de oorzaken van diabetes?

Oorzaken diabetes type 1

Risicofactoren voor het ontwikkelen van diabetes type 1 zijn nog nauwelijks bekend. Mogelijke oorzaken zijn:

• Virussen.
• Milieufactoren.
• Voeding.
• Erfelijkheid (in geringe mate).

Oorzaken diabetes type 2

Diabetes type 2 komt (helaas) steeds vaker voor. De oorzaak van Diabetes type 2 komt vaak door een bepaalde leefstijl:

• Erfelijke aanleg.
• (Ernstig) overgewicht.
• Gebrek aan lichamelijke activiteit.
• Roken.
• Voedingsfactoren.

Diagnose diabetes

De diagnose diabetes is eenvoudig door je huisarts vast te stellen. Dat doet hij of zij door een druppeltje bloed uit je vinger te halen om vervolgens met een bloedglucosemeter te zien hoe hoog je glucosespiegel is.

Is die hoger dan 11 mmol/l dan zal er een tweede test nodig zijn. Voor deze meting mag je dan acht uur van tevoren niet eten of drinken. Is de glucosewaarde bij die tweede meting hoger dan 6,0 mmol/l? Dan heb je diabetes. De afkorting mmol/l staat voor millimol per liter. Deze maat geeft de hoeveelheid bloedglucose per liter bloed aan.

Behandeling van diabetes

Van diabetes kun je niet genezen en je hebt je hele leven hier insuline of bloedglucose verlagende medicijnen voor nodig. Het type diabetes bepaalt het soort behandeling:

• Bij diabetes type 1 is toediening van insuline nodig. Dit kan met een insulinepomp of -pen.
• Bij diabetes type 2 zijn bloedglucose verlagende medicijnen en een gezondere leefstijl vaak al voldoende.

Een combinatie van tabletten en insuline en aanpassing van leefstijl (bijvoorbeeld sporten en gezonder eten) komt ook voor.

Bronnen: Diabetes fonds, WebMD, Diabetes Vereniging Nederland