Wanneer we ziek zijn dan vertrouwen we op ons immuunsysteem om ons weer beter te maken. Maar hoe werkt dat immuunsysteem eigenlijk?

Wat is ons immuunsysteem?

Je immuunsysteem is betrokken bij het beschermen van je lichaam tegen ziektes. Dit systeem bestaat uit 2 delen, het aangeboren immuunsysteem en het aangeleerde immuunsysteem. Het aangeboren immuunsysteem beschermt je lichaam onder andere tegen schadelijke indringers zoals virussen en bacteriën. Het wordt ook wel natuurlijke weerstand of afweer genoemd. Naast deze algemene afweer, hebben we ook een systeem in ons lichaam dat specifiek reageert op één ziekteverwekker per keer. Onder andere via antilichamen en immuun cellen. Dit noemen we het aangeleerde immuunsysteem. Het immuunsysteem bestaat uit onder andere uit je huid, darmen, luchtwegen, witte bloedcellen, lymfestelsel en milt.

De huid

De huid vormt de grens tussen het lichaam en de omgeving en kan er dus voor zorgen dat schadelijke stoffen niet in het lichaam terecht komen. De huid is hiermee de eerste barrière in de verdedigingslinie.

Darmen

Voor je immuunsysteem is het van belang om veel goede bacteriën in je darmen te hebben en zolang er voldoende goede bacteriën in de darmflora aanwezig zijn, krijgen de slechte minder kans zich te ontwikkelen. Daarnaast zitten er veel immuun cellen in je darm. Je darmflora en je immuun cellen kunnen elkaar beïnvloeden. Deze interactie heeft uiteindelijk weer effect op je afweer.

Luchtwegen

Ons ademhalingsstelsel beschikt over een aantal afweermechanismen om zich te beschermen. Eén van deze afweermechanismen bestaat uit kleine trilharen die de binnenkant van onze luchtwegen bekleden. De luchtwegen zijn bedekt met een dun laagje vocht dat door de trilharen wordt voortbewogen. Deze trilharen worden meer dan 1000 keer per minuut door de spiertjes heen en weer bewogen, waardoor het slijm in de luchtpijp met een snelheid van 0,5 tot 1 cm per minuut naar buiten wordt gewerkt. De deeltjes en ziektekiemen die in dit slijm worden opgevangen, worden zo naar de mond gebracht en doorgeslikt.

Witte bloedcellen

Witte bloedcellen of leukocyten, die betrokken zijn bij de algemene afweer gaan door ons lichaam en vernietigen alle ziekteverwekkers en lichaamsvreemde stoffen die ze maar tegenkomen. Ze vormen een belangrijk onderdeel van ons immuunsysteem. De witte bloedcellen die betrokken zijn bij de algemene afweer ‘reizen’ door ons lichaam en vernietigen alle ziekteverwekkers en lichaamsvreemde stoffen die ze tegenkomen. Als je een wondje krijgt, dan komen er stofjes vrij die afweercellen naar de plek van het wondje lokken Deze kunnen dan eventueel binnengedrongen ziekteverwekkers vernietigen.

Lymfestelsel

Het lymfestelsel is een netwerk van vaten dat vloeistof uit ruimtes tussen de cellen terugleidt naar de bloedsomloop. Lymfeklieren, de milt en de thymusklier maken deel uit van het lymfestelsel. Zij produceren lymfocyten, cellen die lichaamsvreemde stoffen, microben en kankercellen herkennen en vervolgens aan het werk gaan om deze te vernietigen en uit te schakelen.

De milt

De milt, een vuistgroot orgaan links achter en onder het middenrif, doet dienst als fuik in de bloedbaan. De milt maakt deel uit van ons immuunsysteem en speelt daarnaast, als fabriek en kazerne voor witte bloedcellen, een belangrijke rol bij de samenstelling van het bloed. Ten behoeve van het bloedvatenstelsel kan de milt zo nodig ook rode bloedlichaampjes maken. Zij filtert en slaat ongewenste metalen (zoals ijzer en kwik), op en verwijdert de resten van rode bloedlichaampjes.

Tekenen van een lage weerstand

Een slecht functionerend immuunsysteem blijft niet lang onopgemerkt. Een verlaagde weerstand kan ons namelijk kwetsbaar maken voor iedere verkoudheid of ‘griepbacil’ die langskomt. We kunnen natuurlijk ook vaak geplaagd worden door infecties. Andere tekenen die duiden op een inefficiënte immuniteit zijn problemen met de spijsvertering, moeheid, pijnlijke gewrichten, spierzwakte en een slechte huid.

Een gezond immuunsysteem

Het beste middel om je immuunsysteem optimaal te laten functioneren is door een gezonde levensstijl te hanteren. Dat betekent iedere dag gezond en gevarieerd eten met voldoende mineralen en vitaminen. Sport en beweging zijn ook zeker onderdelen die voor een goed functionerend immuunsysteem kunnen zorgen. Door te sporten en voldoende rust te nemen, kan je lichaam goed herstellen en je weerstand op peil houden.

Ook is het belangrijk om voldoende water te drinken, water helpt namelijk om afvalstoffen uit je lichaam te verdrijven. Goede hygiëne zorgt er tevens voor dat ziektekiemen je lichaam niet binnen kunnen dringen. Zonlicht is ook een gunstige factor voor je immuunsysteem.

Bronnen: scienceforlife.eu, merckmanual.nl en radboudumc.nl