Veel mensen zijn wel ergens bang voor, maar wanneer de angst je dagelijks leven beïnvloedt dan heb je waarschijnlijk last van een fobie. Wat is de oorzaak van een fobie en kun je ervan afkomen?

Wat is een fobie?

Een fobie is een angststoornis. Iemand met een fobie is bang voor bepaalde situaties, dieren of voorwerpen. Vaak is er voor deze angst geen reden, er is namelijk geen aantoonbaar gevaar. Ondanks het feit dat je weet dat je angst ongegrond is, ben je er toch bang voor en houd je er rekening mee dat er iets kan gebeuren. Veel mensen zijn ergens bang voor, maar wanneer deze angst het dagelijks leven belemmert dan spreken we van een fobie.

Verschillende vormen

Er zijn veel verschillende fobieën. Deze vallen grofweg in 2 categorieën:

Specifieke fobie

Iemand met een enkelvoudige of specifieke fobie is bang voor één bepaald ding, dier of situatie. Hierbij kun je denken aan een fobie voor een dier of voor een natuurlijke omgeving zoals onweer. Maar ook een angst voor injecties en vliegangst vallen hier onder.

Sociale fobie

Wanneer je last hebt van een sociale fobie, dan ben je erg bang voor de reactie of kritiek van anderen. Deze angst om ‘af te gaan’ of in verlegenheid gebracht te worden is dan zo groot dat sociale situaties, zoals het houden van een presentatie maar ook op bezoek gaan bij anderen, zoveel mogelijk uit de weg wordt gegaan.

Kenmerken van een fobie

Specifieke fobie

  • Hartkloppingen
  • Meer zweten
  • Sneller ademen
  • Duizelig
  • Trillen en koude rillingen
  • Misselijk
  • Overgeven
  • Een droge mond
  • Het gevoel dat je de controle verliest.

Sociale fobie

  • Vermijding
  • Een samengeknepen maag
  • Misselijkheid
  • Hevig blozen
  • Sneller ademhalen
  • Trillende stem
  • Meer zweten
  • Een droge keel
  • Hartkloppingen.

Wil jij weten of je last hebt  van een angststoornis? Doe dan hier de Dokter.nl test.

Oorzaken van een fobie

Waarom de één wel een fobie ontwikkelt en de ander niet, is niet duidelijk. Echter, vaak ontstaat de angst al op jonge leeftijd. Bij de één verdwijnt deze angst en bij de ander ontwikkelt deze angst zich tot een fobie. Aan de andere kant kan een fobie zich ook op latere leeftijd ontwikkelen. Iedere fobie is anders en heeft vaak een eigen oorsprong.

Ontstaan specifieke fobieën

Er is niet 1 oorzaak aan te wijzen voor het ontstaan van een specifieke stoornis. Er zijn wel een aantal factoren bekend die van invloed kunnen zijn op het ontwikkelen van een specifieke fobie:

Traumatische gebeurtenis

Een specifieke stoornis kan ontstaan na een gebeurtenis die traumatisch of beangstigend voor iemand was. Denk hierbij aan een auto-ongeluk of beet van een dier. Deze ernstige gebeurtenis kan dus ontstaan doordat je iets zelf meemaakt maar ook wanneer je er getuige van bent geweest.

Erfelijkheid

In de ene familie komen vaker fobieën voor dan in de andere. Hieruit zou je de conclusie kunnen trekken dat erfelijkheid een rol speelt.

Opvoeding

Wanneer ouders kampen met een bepaalde fobie, zoals vliegangst, en daardoor nooit vliegen, dan kunnen de kinderen deze angst en gedrag overnemen. De manier hoe iemand met een angst omgaat is voor een deel aangeleerd.

Ontstaan sociale fobieën

Er is niet 1 oorzaak aan te wijzen voor het ontstaan van een sociale stoornis. Meestal ontwikkelt deze zich vóór het twintigste jaar, vaak in de puberteit. Het ontstaan ervan kan te maken hebben met:

Erfelijkheid

Uit erfelijkheidsonderzoek blijkt dat familieleden van iemand met sociale fobie een 3 maal grotere kans op het ontstaan van sociale fobie hebben. Het blijkt dat de één kwetsbaarder is om dit te ontwikkelen dan de ander.

Neurotransmitters

Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat bepaalde hersengebieden en neurotransmittersystemen in de hersenen betrokken zijn bij het ontwikkelen van een sociale fobie. Een neurotransmitter is een stof die zorgt voor het overbrengen van informatie van de ene naar de andere zenuwcel. De neurotransmitters dopamine, serotonine en noradrenaline lijken iets te maken te hebben met sociale fobie.

Opvoeding

De manier waarop je bent opgegroeid kan van invloed zijn of je een sociale fobie ontwikkelt of niet. Opvoeding lijkt niet de belangrijkste factor bij het ontstaan van sociale angststoornis te zijn.

De oorzaken van een specifieke- en sociale fobie lopen uiteen, maar het is wel belangrijk om hulp te zoeken. Een fobie is namelijk goed te behandelen, blijf er dus niet alleen mee rondlopen.

Behandelen van fobieën

Zowel een specifieke- als sociale fobieën zijn goed te behandelen. Wanneer je een fobie niet laat behandelen, dan kunnen je klachten verergeren en je sociale leven sterk beperken. Op de korte termijn geeft het vermijden een positief gevoel maar je komt in een vicieuze cirkel terecht.

Wil je echt afkomen van je fobie? Maak dan een afspraak met een huisarts. Jouw huisarts zal je doorverwijzen naar een psycholoog die verder met je in gesprek gaat. In de meeste gevallen bestaat uit een behandeling uit gedragstherapie, medicijnen of een combinatie van beide.

 

Bronnen: Universitair Medisch Centrum Groningen, Leids Universitair Medisch Centrum