Kinderen met een lui oog kijken maar met één oog. Het andere oog gebruiken ze of helemaal niet of minder en daarom noemen we dat een ‘lui’ oog. Op zich is er niets mis met het luie oog zelf, maar er gaat iets mis in de verbinding met de hersenen. Hoe ontstaat een lui oog eigenlijk, en wat kun je doen aan een lui oog?

Wat is een lui oog?

Men spreekt van een ‘lui oog’ als de gezichtsscherpte van een oog, zonder aantoonbare oogafwijking, met een bril niet te corrigeren is. De medische benaming voor een ‘lui oog’ is amblyopie. Wanneer één oog zich qua gezichtsvermogen goed ontwikkelt, terwijl het andere oog dat niet doet, dan wordt dat ook het luie oog genoemd. Een lui oog ontstaat doordat het beeld dat in het oog binnenkomt onderdrukt wordt door de hersenen. Omdat de hersenen zich steeds meer concentreren op het oog dat goed is, gaan kinderen met hun andere oog steeds minder zien, zodat het ‘lui’ wordt. Na verloop van tijd kijken ze nog maar met één oog.

Meestal is één van beide ogen lui, maar het kan ook aan beide ogen voorkomen. Veelal ontstaat een lui oog in de baby-, peuter en kinderjaren en niet meer na de basisschool. Bij ongeveer 4% van de kinderen ontwikkelt het gezichtsvermogen van het ene oog zich minder goed dan het andere.

Wat zijn de oorzaken van een lui oog?

In het algemeen zijn er drie hoofdoorzaken voor het ontstaan van amblyopie.

1 Scheel kijken

Amblyopie treedt meestal op in combinatie met scheelzien. Bij scheelzien (strabismus) staan de ogen niet op hetzelfde punt gericht. Het beeld van het afwijkende oog wordt in de hersenen in eerste instantie tijdelijk uitgeschakeld om dubbelzien te voorkomen. Maar op den duur verleert het oog het kijken en wordt daarbij lui en gaat het kind steeds meer met het goede oog kijken.

2 Een brilsterkte afwijking

Bij een normaal oog vallen de beelden die we waarnemen precies op het netvlies. Bij een afwijking valt het beeld net vóór of net achter het netvlies en daardoor zie je wazig. Amblyopie kan ook ontstaan door een afwijking in sterkte van het oog. Dit onscherpe beeld krijgt in de hersenen minder aandacht en wordt min of meer verdrongen. Hierdoor kan er op den duur een ‘lui oog’ ontstaan.

3 Oogziektes

Ook door bepaalde oogziektes kan een lui oog ontstaan. Door bijvoorbeeld een hangend oog, of een vertroebeling van het hoornvlies of de lens, of door netvlies- en glasvochtafwijkingen. Door deze ziektes ontstaat er geen scherp beeld of een vervormd beeld waardoor het oog zich niet goed kan ontwikkelen en daardoor wordt het “uitgeschakeld”.

Bij het ontstaan van een ‘lui oog’ speelt ook erfelijke aanleg een rol. Kinderen uit families waarin veel scheelzien, ‘luie ogen’ of oogsterkte-afwijkingen voorkomen, moeten al vroeg onderzocht worden op een eventuele aanleg voor een lui oog.

Wat kun je doen aan een lui oog?

Is de oorzaak van het ‘luie oog’ een brilsterkte afwijking of komt het door een oogziekte, dan moet de oorzaak eerst behandeld moeten worden.

In geval van een brilafwijking zal er een bril voorgeschreven worden. In het geval van een oogziekte dan zal de oogarts starten met de behandeling daarvan en is scheelzien de oorzaak dan zal dit eerst aangepakt worden.

De behandeling kan vervolgens bestaan uit:

1 Afplakken
Door het afplakken van het goede oog wordt het luie oog gedwongen om zelf te gaan kijken. En zo leert het oog beter zien. Of het oog een aantal uren of de hele dag moet worden afgeplakt, is onder andere afhankelijk van de leeftijd van het kind en de mate van het luie oog.

2 Druppels
In bepaalde situaties worden er oogdruppels voorgeschreven voor het goede oog. Deze druppels (atropine) zorgen ervoor dat het goede oog niet meer voor dichtbij gebruikt kan worden. En zo wordt het kind gedwongen om het luie oog te gebruiken om dichtbij te kunnen zien. Deze behandeling is niet geschikt voor iedere vorm en is alleen mogelijk als het verschil in zien tussen beide ogen niet meer dan 20% is.

Snel behandelen

Al met al is het van belang om een lui oog zo snel mogelijk te behandelen. Het gezichtsvermogen van kinderen ouder dan 8 á 12 jaar kan namelijk niet meer beter worden. Het is dus belangrijk om er vroeg bij te zijn met een lui oog en de voorgeschreven behandeling trouw te volgen.

Bronnen: Oogartsen.nl, orthoptisten.info en Isala