Overmatig zweten, of hyperhidrosis is geen zeldzaam verschijnsel. Naar schatting heeft 1 op de 100 Nederlanders hier mee te maken, al is dat cijfer moeilijk te controleren. Veel mensen met hyperhidrosis gaan met hun probleem niet naar de dokter vanuit schaamte.

Wat is hyperhidrose?

Transpireren doen we allemaal. Het zorgt ervoor dat onze lichaamstemperatuur op peil blijft tijdens heet weer, als we koorts hebben, of bij grote inspanningen zoals sport. Wanneer iemand meer zweet dan normaal, dermate dat het hinderlijk is en dat iemand er last van heeft praten we van overmatig zweten of hyperhidrose.

Er zijn 2 soorten zweetklieren, te weten:

• Eccriene zweetklieren
  Deze soort regelt de lichaamstemperatuur en komen overal op het lichaam voor. Wanneer je opwarmt bevochtigen ze de huid, waardoor het lichaam efficiënt afkoelt. Daarnaast bevochtigen de eccriene zweetklieren de handpalmen voor een betere houvast. Bij zenuwen of angst worden deze in onder andere het gezicht en de handpalmen geactiveerd.
• Apocriene zweetklieren
  De tweede soort bevindt zich hoofzakelijk in de behaarde huiddelen en geven naast vocht, ook geurstoffen af die de beruchte zweetgeur veroorzaken. Totdat het zweet het huidoppervlak raakt, ruikt het nergens naar, maar het contact met bacteriën op de huid veroorzaakt de zweetgeur. Apocriene zweetklieren worden bijna niet beïnvloed door lichamelijke inspanning of zenuwen.

Oorzaak van overmatig zweten

De oorzaak van overmatig zweten is in de meeste gevallen onbekend, maar het is bijna zeker dat het om een lichamelijke aandoening gaat. Vroeger dacht men dat de oorzaak psychische zou zijn. Echter, psychologisch onderzoek laat geen psychische factoren zien. Waarschijnlijk ontstaat de prikkel om te gaan zweten in de hersenen, in de hypothalamus, en gaat het om een erfelijke bepaalde aanleg.
Wanneer er voor het overmatige zweten geen andere ziekte als oorzaak is aan te tonen, dan spreekt men van primaire hyperhidrosis.

Als het overmatig zweten wel het gevolg is van een andere aandoening, dan spreken we van een secundaire hyperhidrosis. De volgende aandoeningen kunnen bijvoorbeeld leiden tot secundaire hyperhidrosis:

• Acromegalie (een zeer zeldzame, niet-aangeboren aandoening van de hypofyse, waardoor teveel groeihormoon wordt geproduceerd).
• Tuberculose (een infectieziekte die jaarlijks bij circa 800-900 mensen in Nederland voorkomt. Wereldwijd is tuberculose een groot probleem).
• Hartziekten.
• Psychiatrische aandoeningen.
• Kanker.
• Overmatige activiteit van de schildklier.
• Bepaalde medicijnen.
• Een longaandoening.

Behandeling van overmatig zweten

Op de volgende manieren kunnen overmatige zweetvoeten, -oksels en handen behandeld worden:

• Elektrotherapie
  Het is mogelijk door je handen of voeten tijdelijk in een bakje water te zetten, waar een klein beetje stroom doorheen loopt, dat daardoor de zweetkanaaltjes tijdelijk gesloten worden. Dit helpt soms, vooral bij lichtere gevallen. Het is een therapie die vaak herhaald moet worden.
• Botulinetoxine (Botox)
  Een nieuwe behandelingsmogelijkheid is het blokkeren van de zweetsecretie met behulp van botuline toxine. Dit is een zenuwgif dat gebruikt kan worden om zweten tegen te gaan. Normaal gesproken geven de zenuwen aan wanneer de zenuwkliertjes zweet moeten gaan produceren, maar deze communicatie kun je tijdelijk stilleggen doordat ze een blokkade maken. Het effect is wel tijdelijk.
• Medicijnen
  Er zijn medicijnen beschikbaar die normaal gesproken gebruikt worden tegen andere ziekten, maar als bijwerking hebben dat ze zweten tegengaan.
• Operatie
  Dit is een ingrijpende operatie en wordt als laatste redmiddel ingezet. Bij thoracale sympathectomie worden enkele zenuwknooppunten (ganglia) vernietigd. De resultaten zijn redelijk met een sterke afname van het zweten bij 60-80% van de patiënten. Er is natuurlijk wel een operatief risico er is een kans op postoperatieve zenuwpijn.

Nadeel van al deze behandelingen is dat ze regelmatig herhaald moeten worden. Zelfs bij operatieve verwijdering van de zweetklieren, kunnen er weer nieuwe zweetklieren ontstaan waardoor een nieuwe operatie nodig zal zijn.

Gevolgen van hyperhidrosis kunnen groot zijn

Overmatig zweten kan in het dagelijks leven voor grote problemen zorgen. Mensen bouwen hun activiteiten af uit angst dat de omgeving merkt dat er iets aan de hand is. Daarnaast moeten mensen met hyperhidrosis er altijd rekening mee houden dat ze bijvoorbeeld iedere ochtend een extra T-shirt meenemen, om zich te kunnen verschonen wanneer dat nodig is. Of mensen moeten aangepast schoeisel dragen, geen kleuren dragen die de zweetvlekken te zichtbaar maken, etc. Maar dat is nog niet alles, want er zijn ook gevolgen voor de huid. Vocht werkt namelijk schimmelvorming of mycose in de hand.

Uit onderzoek blijkt ook dat mensen die last hebben van hyperhidrosis een hoger risico hebben op het krijgen van depressies. Van de patiënten met hyperhidrosis heeft 21% angststoornissen en is 27% depressief. Het is moeilijk uit te maken of het zweten de angsten en depressies veroorzaakt of misschien wel andersom.

Bronnen: patient1.nl, uza.be en huidarts.com