Eén op de tien Nederlanders snurkt. Dat is wellicht vervelend voor de partner, maar het heeft verder geen lichamelijke gevolgen. Dat kan wel het geval zijn wanneer er sprake is van slaapapneu. Slaapapneu kan onder andere leiden tot een hoge bloeddruk, hartritmestoornissen, hartinfarct of beroerte (CVA).

Wat is slaapapneu?

Bij slaapapneu stokt de ademhaling tijdens het slapen minimaal tien seconden. Wanneer er meer dan tien tot vijftien apneus in één uur zijn, dan spreken we van een slaapapneu syndroom. Tijdens een apneu komt er geen lucht in, of uit de longen, waardoor er een tekort aan zuurstof en een teveel aan kooldioxide in het bloed ontstaat. Het gevolg is dat het zuurstofgehalte in de weefsels daalt.

Op het moment dat het zuurstofniveau te laag is en het kooldioxide niveau te veel stijgt, geven de hersenen het lichaam een signaal om wakker te worden. Na het ontwaken, vaak met een schok, wordt de ademhaling weer hervat. De fysiologische veranderingen en het steeds ontwaken hebben het slaapapneu syndroom tot gevolg.

We hebben allemaal weleens een apneu in onze slaap. Echter, wanneer ze vaak voorkomen en lang duren, kunnen ze een bedreiging zijn voor je gezondheid.

Oorzaken van slaapapneu

De oorzaak van slaapapneu is per soort verschillend. Er zijn 3 soorten apneu, te weten: Obstructieve Slaapapneu (OSAS), Centrale Slaapapneu (CSAS) en een mengvorm van deze twee.

Obstructieve Slaapapneu wordt veroorzaakt door een afsluiting (obstructie) van de luchtwegen. Deze vorm komt het meest voor. Het Centrale Slaapapneu Syndroom ontstaat wanneer de hersenen niet, of onvoldoende signalen doorsturen naar de ademhalingsspieren om te ademen. Bij de derde vorm is er zowel sprake van een obstructie van de luchtwegen, als van een falen in het prikkelen van de ademhalingsspieren.

Symptomen van slaapapneu

De symptomen van slaapapneu zijn onder andere:

• Overdag oververmoeid zijn.
• Zwaar snurken.
• ’s ochtends een droge mond hebben.
• Wakker schrikken.
• Ochtendhoofdpijn.
• ’s nachts vaak naar het toilet gaan.
• Concentratieverlies, vergeetachtigheid.
• Prikkelbaar zijn.

Waarom is slaapapneu gevaarlijk?

Vermoeidheid
Onze slaap bestaat voor 15 tot 20% uit een diepe slaap. In deze fase herstellen onze hersenen. Voor nog eens 15 tot 20% bestaat de nachtslaap uit de fase waarin we dromen. In deze fase werken de hersenen heel snel, maar beletten dat de spieren zich aanspannen, zodat we onze droom niet kunnen uitvoeren. Het overige deel van onze slaap bestaat uit een oppervlakkige slaap waarin we rustig en ontspannen in bed liggen.

Een gevolg van apneu is dat er onvoldoende diepe slaap en droomslaap is. Door het voortdurend wakker schieten, wordt ook de continuïteit van de slaap verstoord. Dit is de reden waarom apneu leidt tot vermoeidheid, concentratiestoornissen en geheugenverlies.

Hart- en vaatziekten
Slaapapneu is een risicofactor voor hart- en vaatziekten. De ademhalingsonderbrekingen zorgen voor een zuurstoftekort in je hart, hersenen en andere organen. Gevolgen hiervan kunnen zijn:

• Hartritmestoornissen.
• Hoge bloeddruk (bij 30% van de mensen met hoge bloeddruk komt een verhoogde apneu-index voor, en bij 30% van de patiënten met obstructieve slaapapneu wordt een verhoogde bloeddruk gevonden).
• Hartinfarct of beroerte (CVA), vooral bij mensen met aderverkalking.

Overig
Apneupatiënten hebben een verhoogde kans op:

• Depressies.
• Diabetes.
• Schildklierproblemen.
• Erectieproblemen, verminderd libido;
• Glaucoom (ziekte van de oogzenuw).

Kun je slaapapneu voorkomen?

Soms is er niets aan te doen. Er zijn wel een aantal factoren die het risico op apneu verhogen:

• Overgewicht.
• Roken.
• Te veel alcohol drinken voor het slapengaan.
• Kalmeer- en slaappillen gebruiken.

Behandeling van slaapapneu

Neusmasker (CPAP)
De meest gebruikte techniek is een behandeling met de CPAP (Continuous Positive Airway Pressure). Met dat apparaat worden je luchtwegen ’s nachts onder een kleine overdruk opengehouden. Het apparaat, een soort luchtpomp, blaast via een slang en een masker lucht in je luchtwegen. Het is vaak even wennen, maar bij een bepaalde groep mensen werkt dit vrij goed. De BiPAP (=Bilevel Positive Airway Pressure) is hier een variant op. Dit apparaat blaast niet alleen lucht in, maar helpt ook actief mee met de uitademing door lucht terug te zuigen. Weer een andere variant is de auto-CPAP. Dit apparaat werkt net als de CPAP, maar afhankelijk van de mate van obstructie, blaast het apparaat met een meer of minder hoge druk. Over de zin van dit apparaat zijn de meningen verdeeld. Het wordt dan ook alleen gebruikt wanneer mensen niet met de gewone CPAP overweg kunnen.

MRA
Voor mildere vormen van slaapapneu kan een speciale beugel (Mandibulair repositie apparaat of MRA) volstaan, zoals ook bij hardnekkig snurken wordt gebruikt. Het wordt over de tanden geschoven en houdt de onderkaak tijdens het slapen naar voren. Omdat de tong vastzit aan de onderkaak, blijft die beter op zijn plaats en zakt deze minder gemakkelijk in de keel. Het kan niet worden gebruikt bij mensen met een kunstgebit.

Chirurgische behandeling
Wanneer de CPAP niet werkt of niet wordt verdragen, wordt er soms operatief ingegrepen. De resultaten van het chirurgische weghalen van de huig, de amandelbogen en een deel van de wand van het keelslijmvlies, is vaak wel goed tegen snurken, maar veel minder voor slaapapneu.

Een andere mogelijkheid is een kaakoperatie waarbij de boven- en onderkaak naar voren worden geplaatst. Hierdoor ontstaat er een ruime verbreding van de keelopening, wat het dichtklappen van de keel tijdens de slaap bemoeilijkt, of misschien helemaal onmogelijk maakt. Dit is een ingrijpende operatie waar alleen mensen voor in aanmerking komen, die een onderontwikkelde onderkaak hebben.

Andere behandelingsmethoden
Er wordt geëxperimenteerd met diverse technieken zoals elektrostimulatie van de tongspieren, maar deze technieken zitten nog in een experimenteel stadium.

Bronnen: apneuvereniging.nl, slaapcentrum.slingeland.nl en slaapinfo.nl