Met schat dat ongeveer drie op de tien mensen in mindere of meerdere mate angst hebben om te vliegen. Bij ongeveer één op de tien mensen is die angst zo groot dat ze helemaal niet durven vliegen. Voor die mensen die daar iets aan willen doen, hebben wij een aantal tips om je vliegangst te overwinnen.

Wat is vliegangst?

Wanneer je last hebt van vliegangst, dan voel je angst tijdens het vliegen. Vliegangst wordt ook wel aviofobie genoemd. Er is niet één soort vliegangst, vliegangst komt voor in verschillende vormen. Zo zijn er mensen die wel vliegen, maar die voor en tijdens het vliegen angstgevoelens hebben. De volgende groep bestaat uit mensen die het vliegen tot een absoluut minimum beperkt houden. Zij hebben tijdens het vliegen last van een grote angst. De laatste groep bestaat uit mensen die zo’n vliegangst hebben dat ze überhaupt niet vliegen.

In veel gevallen is vliegangst een gevolg van andere klachten. Denk hierbij aan claustrofobie (angst voor afgesloten ruimten), angst voor ongelukken, hoogtevrees of controledrang.

Symptomen van vliegangst

Wanneer je last hebt van vliegangst, dan kun je last hebben van de volgende klachten:

Lichamelijke klachten

• Droge mond krijgen.
• Moeilijker ademen, hyperventilatie.
• Wisseling in lichaamstemperatuur, plotseling koud of warm krijgen.
• Verhoogde hartslag en/of pijn op de borst.
• Maag- en darmproblemen.
• Zweetaanvallen.
• Trillen, beven.
• Duizeligheid en misselijkheid.

Psychologische klachten

• Geheugenproblemen.
• Dwangbeelden.
• Onrustig gevoel hebben.
• Stress of gespannen zijn.
• Hebben van paniekaanvallen.
  

Oorzaak van vliegangst

Meerdere factoren kunnen aan de basis van vliegangst liggen.
Vliegangst kan een geïsoleerd probleem zijn, maar bij ongeveer één op de vier mensen gaat het gepaard met andere vormen van angst. Denk hierbij aan: claustrofobie (bijvoorbeeld geen lift durven nemen), agorafobie (bijvoorbeeld geen trein durven nemen), angst om in het publiek het woord te nemen of hoogtevrees.

• Onaangename ervaring verleden
• Een oorzaak kan bij een onaangename ervaring in het verleden liggen. Wanneer iemand wel eerder heeft gevolgen, maar onaangename ervaringen hierbij heeft opgedaan, dan kan dit vliegangst veroorzaken. Denk hierbij aan turbulentie, onbekende geluiden of een bijna doodervaring
• Angst voor onbekende
  Voor wie de eerste keer vliegt kan het gaan om angst voor het onbekende.
• Claustrofobie
  Wanneer iemand claustrofobie heeft, dan heeft iemand angst voor kleine ruimten. Voor deze mensen kan het erg beangstigend zijn, wanneer de deuren van het vliegtuig dicht gaan en ze nergens heen kunnen.
• Controledrang
  Wat ook vaak meespeelt is dat iemand zelf geen controle over het vliegtuig heeft. Dat iemand is overgeleverd aan de piloot en zijn bemanning.

Tips om je vliegangst te overwinnen

Wat is je angst
Om je vliegangst onder controle te krijgen, is het van belang dat je weet wat je exacte angst is. Vaak is het een combinatie van andere angsten. Vervolgens is het belangrijk om deze angsten aan te pakken. Een psycholoog kan je helpen om je angstklachten te verlichten.

Voor de vlucht

• Verdiep je in de techniek
  Verdiep je in het hoe en wat van een vliegtuig. Dus wat is de achtergrond van alle geluiden die je hoort. Waardoor kan een vliegtuig in de lucht blijven hangen en hoe gaat vliegen er in het echt aan toe? Wat gebeurt er bij turbulentie enz. Deze informatie is online te vinden. Door achter de techniek te komen, leer je de feitelijke informatie over de luchtvaart, en niet je eigen spinsels of die van anderen. Er zijn ook veel luchtvaartmaatschappijen die deze informatie in cursussen aanbieden.
• Bereid je reis goed voor
  Probeer, wanneer het kan, stoelen voorin het vliegtuig te reserveren. Turbulentie is vaak meer te voelen achterin het vliegtuig, dan voor in het vliegtuig.
• Begin met een rechtstreekse vlucht
• Voor veel mensen zijn het starten en landen de grootste stressmomenten. Begin eerst met een rechtstreekse vlucht, dan heb je geen last van overstappen en opnieuw stijgen en dalen. 
• Vertrouw op de veiligheid van vliegen
  Onthoud dat vliegen één van de meest veilige vormen van reizen is. De kans dat er iets gebeurt, is velen malen kleiner dan wanneer je fietst of autorijdt.
• Vermijd suikers, cafeïne en alcohol
  Suikers en cafeïne kunnen je stress alleen maar vergroten, dus wellicht is het beter om deze te vermijden. Ook het drinken van alcohol wordt afgeraden. Het helpt je niet om je angst te verminderen en het kan je suf maken.

Tijdens de vlucht

• Let op je ademhaling
  Bij het goed ontspannen speelt je ademhaling een hele belangrijke rol. Vooral in een vliegtuig is het bewust ademhalen belangrijk. Wanneer we in een vliegtuig stappen gaan we oppervlakkiger en sneller adem halen. Dat komt doordat de samenstelling van de lucht op die grote hoogte anders is dan wat we normaliter gewend zijn. Het gevolg hiervan is dat we een benauwd gevoel krijgen. Wanneer je dan ook nog een angst hebt, dan zal je ademhaling helemaal oppervlakkig en gejaagd zijn. Adem rustig en diep in bij het opstijgen en bij de landing. Adem in door je buik, niet hoog op je borst. Mensen die gespannen zijn, hebben de neiging steeds ‘hoger’ te gaan ademhalen. Blijf je concentreren op je ademhaling als je je onrustig voelt.
• Zorg voor afleiding
  Zorg dat je zelf afgeleid bent. Probeer een goed boek lezen, een spel op je telefoon te spelen, naar muziek luisteren, een film te bekijken, kruiswoordraadsels oplossen of gewoon door te praten met medepassagiers.
• Probeer te ontspannen
  Dit is natuurlijk makkelijker gezegd, dan gedaan. Misschien is mentale ontspanning niet mogelijk, maar aan fysieke ontspanning kun je werken. Probeer daarom zo ontspannen mogelijk in je stoel te zitten. Zorg ervoor dat je niet krampachtig te leuning vasthoudt, en ontspan je schouders. Blijf je bewust van je spierspanning en corrigeer daar waar nodig.
• Praat met boordpersoneel
• Vraag het boordpersoneel uitleg over de geluiden of gebeurtenissen die je angst aanjagen.

Wanneer deze tips niet helpen, dan kan een cursus vliegangst overwinnen je misschien helpen.

Bronnen: psychologiemagazine.nl en zoover.nl