Vast herkenbaar; je kijkt op een zonnige dag naar de blauwe lucht en ineens zie je een zwart vlekje voor je oog. Of je bent heel geconcentreerd aan het werk achter je computer en dan zie je allemaal zwarte draadjes. Mouches volantes noemen we dat. Vaak onschuldig, maar niet altijd.

Mouches volantes is Frans en betekent letterlijk ‘vliegende vliegjes’. De medische naam is myodesopsie, maar ook de term glasvochtvertroebeling wordt veel gebruikt.

Deze mouches volantes kun je op verschillende manier waarnemen. Welke zijn schuldig en welke zijn onschuldig?

Glasvochtvertroebeling

In het oog is de ruimte tussen de lens en het netvlies gevuld met glasvocht. Het glasvocht is een soort heldere gelei. Vertroebelingen in het glasvocht, van bijvoorbeeld eiwit of bloedresten, zie je als zwevende vlekjes. De troebelingen bewegen mee met de oogbeweging en bewegen vaak ook nog als het oog stil staat. Meestal vallen de glasvochtvertroebelingen niet op, maar bij veel licht zijn de vlekjes duidelijk zichtbaar. In een enkel geval kan het zelfs je zicht ernstig hinderen.

Draadjes en spinnetjes

Draadjes en spinnetjes zien we het meest en komen normaal in het glasvocht komen. Ze zweven bij het bewegen van de ogen heen en weer, maar komen altijd weer op dezelfde plek terug. Hoe meer je er op let, des te meer je ze ziet. Soms op het vervelende af maar het gezichtsvermogen wordt er niet door verminderd.

Bij het ouder worden, wordt het glasvocht dichter van structuur en vallen mouches volantes meer op. Verdichting van het glasvocht leidt tot een zogenaamde achterste glasvochtloslating, waarbij één wat grotere vlek kan ontstaan. Behandeling is niet goed mogelijk en ook niet noodzakelijk. Wanneer het gezichtsvermogen echter lager wordt, is er vrijwel zeker nog iets anders aan de hand en moet een oogarts geraadpleegd worden.

Vlekken zien

Wanneer je een vlek ziet die niet zweeft maar op een vast plek blijft zitten dan zit de oorzaak daarvan niet in het glasvocht, maar in het netvlies of in de oogzenuw. Het kan om een bloeding gaan, een vaatafsluiting, een gezwel of een zenuwontsteking.

Het zien van vlekken voor de ogen op steeds andere plaatsen is een verschijnsel waarvoor oogheelkundig vrijwel nooit een verklaring is gevonden. Het zou bij (over)vermoeidheid kunnen voorkomen, maar ook wanneer je vanuit een liggende of bukkende houding plotseling rechtop gaan staan. In het laatste geval blijft waarschijnlijk de aanpassing van de bloeddruk in hoofd en ogen achter bij de veranderde houding. Ook bij een hoge bloeddruk en bij bloedarmoede kan het zien van vlekken voorkomen. Maar ga wel even langs je huisarts.

Lichtbollen en lichtflitsen

Wanneer je soms in de zon kijkt of in een lamp dan kun je soms een bewegende lichtbol zien. De oorzaak is een overbelichting van het netvlies dat zich weer moet herstellen. In het principe gaat dit vanzelf weer over, maar goed is het niet. Rechtstreeks in de zon kijken is zelfs zeer gevaarlijk en kan voor onherstelbare schade aan je ogen zorgen.

Wanneer je regelmatig lichtflitsen ziet dan zou dit een voorbode kunnen zijn van een achterste glasvochtloslating of van een netvliesloslating. Bij een netvliesloslating komt er een schaduw of gordijn voor het oog en is ook vaak de gezichtsscherpte gedaald. Bij een glasvochtloslating blijft het gezichtsvermogen goed. Wanneer je lichtflitsen ziet dan raden we je aan om een afspraak met je huisarts te maken voor een oogonderzoek. Echter, kan ook een migraine aanval vooraf worden gegaan door deze lichtflitsen of sterretjes. Migraine patiënten herkennen het zelf.

Conclusie

Het blijkt wel dat de herkomst van de mouches volantes niet altijd duidelijk is. De meest voorkomende oorzaak is toch wel veroudering. Het glasvocht bevat dunne vezels die zorgen voor elasticiteit en stevigheid. In de loop van de tijd neemt de elasticiteit van deze vezels af en verandert de structuur. Hierdoor ontstaan rond het 50e jaar vaak klontjes; vertroebelingen.

Andere mogelijke oorzaken van glasvochtvertroebelingen zijn:

• Bijziendheid.
• Glasvochtloslating
• Glasvochtbloedingen, bijvoorbeeld bij diabetes.
• Netvliesscheur of netvliesloslating.
• Inwendige oogontsteking (uveïtis).

In de meeste gevallen zijn mouches volantes geheel onschuldig. Echter, bij veel of storende troebelingen kun je een operatie overwegen. Tijdens de operatie wordt zoveel mogelijk glasvocht verwijderd en vervangen door een speciale vloeistof. We noemen deze operatie een vitrectomie. In de meeste gevallen lukt het de oogarts om alle hinderlijke troebelingen te verwijderen, maar soms blijven er nog kleine onopvallende vlekjes over.

 

Bronnen: Oogziekenhuis.nl, oogziekenhuiszonnestraal.nl en oogartsen.nl