Plotseling doof zijn, is voor veel mensen een grote angst. Het kan iedereen overkomen, dus hoe kan het zijn dat iemand ineens doof wordt. Is het blijvend of kan het ook weer overgaan?

Plotselinge doofheid is de term, maar eigenlijk is het beter om te spreken van plotseling gehoorverlies. Dit omdat met doofheid strikt genomen volledig verlies van het gehoor wordt bedoeld. Bij plotselinge doofheid kan het ook een gedeeltelijk verlies van het gehoor betekenen, dus aan één oor.

Het kan ons allemaal overkomen, iedereen kan door plotselinge doofheid worden getroffen. Jaarlijks komt éénzijdige plotselinge doofheid bij ongeveer 8 op de 100.000 Nederlanders voor. De ernst van plotselinge doofheid is verschillend en het geneesmiddel hiervoor is nog steeds niet te vinden, aangezien de oorzaak nog niet bekend is.

Wat is plotselinge doofheid?

Bij plotselinge doofheid verslechtert het gehoor in korte tijd. Het gehoorverlies ontstaat heel snel meestal binnen enkele seconden tot minuten. Soms wordt het gehoorverlies bij het opstaan bemerkt en is het dus tijdens het slapen ontstaan. Het geluid wat je hoort klinkt ineens doffer, blikkeriger, vervormd of voorzien van een echo. En soms hoort het oor helemaal niets meer. Meestal treedt het gehoorverlies aan één oor op, het is echt heel zeldzaam dat iemand aan beide oren ineens doof wordt. Naast deze gehoorvermindering hebben mensen vaak ook last van oorsuizen en bij een derde van de gevallen treedt ook een stoornis in het evenwicht op. De ernst van deze evenwichtsstoornis kan variëren van een wat licht gevoel in het hoofd hebben of wat onzeker op de benen staan tot een hevige draaiduizeligheid waarbij je het gevoel krijgt om te vallen. Bij een ernstige evenwichtsstoornis hebben mensen vaak ook last van misselijkheid en braken. Mensen ervaren ook een drukgevoel of een vol, verstopt gevoel in of rond het aangedane oor.

Waardoor wordt plotselinge doofheid veroorzaakt?

Voor plotselinge doofheid is lang niet altijd een oorzaak aan te wijzen, maar eventuele oorzaken kunnen zijn:

• Stress.
• Virale infecties of terugkomende aandoeningen zoals herpes of waterpokken.
• Aderverkalking en de daaruit volgende storingen in de bloedsomloop.
• Als gevolg van diabetes of een hoog cholesterolgehalte.
• Aandoeningen in de cervicale wervelkolom zoals bijvoorbeeld zweepslag.
• Verhoogde aggregatie van de bloedplaatjes (klonteren van het bloed).
• Sluiting (trombose) van de bloedvaten in het binnenoor.
• Auto-immuunziekte.
• Plotselinge drukverandering, zoals bij duiken of vliegen kan optreden.
• Ernstige infectie zoals een hersenvliesontsteking.
• Door een hoofdletsel, waarbij het binnenoor bijvoorbeeld beschadigd raakt
• Door het gebruik van bepaalde antibiotica.
• Daarnaast zijn er nog een aantal zeldzame aandoeningen waarbij plotselinge doofheid kan optreden, zoals een brughoektumor.

De KNO-arts zal onderzoek uitvoeren om de mogelijke oorzaak van de plotselinge doofheid te vinden. De oorzaak blijft helaas vaak onbekend. De meeste patiënten met plotselinge doofheid blijken verder kerngezond te zijn.

Is herstel mogelijk?

Bij ongeveer 1/3 van de plotsdove mensen herstelt het gehoor gewoon weer vanzelf. Bij ongeveer 1/3 verbetert het gehoor wel wat maar zal het gehoor nooit meer zo worden als het was. En bij de overige groep herstelt het gehoor niet. In de eerste weken na het ontstaan van het gehoorverlies kan er herstel optreden. Echter na 3 tot 6 maanden valt er over het algemeen geen herstel meer te verwachten.

In hoeverre het gehoor verbetert, hangt onder andere af van de ernst van het gehoorverlies. Is het oor (bijna) helemaal doof, dan zijn de kansen op herstel klein. Maar wanneer het gehoorverlies gering is dan zijn de vooruitzichten ten aanzien van herstel een stuk beter. De evenwichtsstoornissen en de drukgevoelens op het oor verdwijnen meestal helemaal. Het oorsuizen, blijft echter wel vaak aanwezig.

Veel mensen die met een éénzijdige plotselinge doofheid te maken hebben (gehad) maken zich zorgen over het andere oor, of deze in de toekomst ook plotsdoof kan worden? In de praktijk blijkt dit gelukkig bijna nooit voor te komen. Ook kan het goede oor niet overbelast raken of slijten doordat het gehoor aan de andere kant minder is geworden.

Extra voorzichtigheid is wel op zijn plaats bij ontstekingen aan het gezonde oor en bij het voorkomen van lawaaibeschadiging.

Behandeling van plotselinge doofheid

Bij plotselinge doofheid waarvoor géén oorzaak is gevonden kunnen ontstekingsremmende geneesmiddelen het spontane herstel van het gehoor positief beïnvloeden. Maar hier moet iemand niet de wereld van verwachten. Andere geneesmiddelen zoals bijvoorbeeld antivirale medicijnen, worden ook toegepast in het kader van een wetenschappelijk onderzoek.

Als het gehoorverlies langer dan 10 tot 14 dagen terug is ontstaan dan is het niet meer zinvol om medicijnen te geven en moet iemand wachten op spontaan herstel. Bij een andere vorm van behandeling gaat het erom dat de doorbloeding van het binnenoor bevorderd wordt. Hier zijn verschillende behandelingen voor. Tijd speelt hierbij een belangrijke rol want hoe eerder iemand met een behandeling begint des te beter de verwachtingen zijn. De doofheid kan het beste binnen de eerste 24 uur na het optreden door een arts worden behandeld.

• Bloedvat verwijdende medicijnen
  Bij een plotselinge doofheid wordt de circulatie van het binnenoor verminderd of verstoord. Door het nemen van bloedvaat verwijdende medicijnen kan de bloedcirculatie weer worden verbeterd.
• Plaatselijke verdoving voor de blokkade van geblokkeerde zenuwen
  Bij deze behandeling worden de zenuwen geblokkeerd die kunnen leiden tot een vernauwing van de bloedvaten. In ieder geval dient deze behandeling gedaan te worden onder klinische observatie van een arts.
• Zuurstoftherapie
  Er is ook de mogelijkheid om plotselinge doofheid te laten behandelen in een drukkamer (hyperbare zuurstoftherapie). Deze methode blijkt zeer effectief te zijn.
• Therapie bij ernstige gevallen van plotselinge doofheid
  Is er sprake van een bijzonder ernstige vorm van plotselinge doofheid, dan wordt dit behandeld door middel van een bloedzuivering. Deze ingreep wordt ook wel de H.E.L.P procedure genoemd (heparin-induced extracorporeal LDL precipitation). Hierbij wordt het bloed van stoffen die de bloedstolling bevorderen gezuiverd. De bloedstroom wordt hierdoor verbeterd. In ernstige gevallen moet een klinische behandeling worden gestart, maar meestal is een poliklinische behandeling door een specialist mogelijk.

 

Bronnen: KNO.nl, doof.nl en sint Franciscus gasthuis