Iedereen is wel eens bang, dat is een hele normale reactie. En angst heeft vaak ook een functie, het leidt namelijk tot voorzichtigheid of tot wegvluchten. Maar wanneer er eigenlijk geen redenen voor die angst zijn, dan is er misschien meer aan de hand en heb je last van een angststoornis.

Wat is een angststoornis?

Bij een angststoornis is iemand angstig, maar de angst is ongegrond. Mensen met een angststoornis kunnen door deze angst doodnormale situaties gaan vermijden, waardoor uiteindelijk in sommige gevallen het leiden van een normaal leven heel moeilijk wordt. Dit geldt voor zowel de persoon zelf als voor de partner en/of familieleden. Angststoornissen komen voor bij 8% van de mannen en bij 13% van alle vrouwen.

De verschillende vormen van angststoornissen

Angststoornis is eigenlijk een verzamelnaam. Er bestaan verschillende soorten angststoornissen maar ze hebben allemaal één ding gemeenschappelijk; angst.

Paniekstoornis

Bij een paniekstoornis heeft iemand meerdere paniekaanvallen in een periode van maximaal 4 maanden. Deze paniekaanval treedt op als donder bij heldere hemel, maar kan ook samenhangen met een bepaalde situatie. Een situatie waarvoor iemand bang is en deze situatie dan vermijdt (Agorafobie).

Hoe een paniekstoornis ontstaat, is nog niet duidelijk. Men denkt dat het een combinatie is van de conditionering van angst, een teveel aan noradrenaline en een overactiviteit van het serotoninesysteem. Daarnaast lijkt erfelijkheid een rol te spelen.

In Nederland heeft 10% van de mensen wel eens een paniekaanval gehad, echter bij 3,8% komt een paniekstoornis voor.

Een fobie

Een fobie is een psychische aandoening waarbij iemand een angst ontwikkelt voor bepaalde dingen, dieren of situaties. Er bestaan 2 soorten fobieën te weten: Sociale fobie en Specifieke fobie.

Bij een sociale fobie zijn mensen bang voor situaties waarin ze kritisch beoordeeld (kunnen) worden. Bang om ‘af te gaan’ of bang om een presentatie te geven voor een groep mensen.

Bij een specifieke fobie heeft iemand een angst voor een voorwerp of een situatie die compleet onlogisch en heel overdreven is. Denk hierbij aan angst voor spinnen, vliegen of bloed. In Nederland krijgt ongeveer 8% te maken met een sociale fobie en 10% met een specifieke fobie.

Gegeneraliseerde angst

Hierbij gaat het om mensen die constant angstig en bezorgd zijn over alledaagse dingen waar objectief gezien geen reden voor is. Deze angst wordt ook wel de piekerangst genoemd.

Het verschil tussen gegeneraliseerde angst en de andere angststoornissen is dat deze angst niet ontstaat door een ding of situatie. Daarnaast is deze angst ook continue aanwezig.

De oorzaak voor deze situatie ligt in de hersenen en ook hier lijkt erfelijkheid een rol te spelen. In Nederland krijgt ongeveer 2% te maken met een gegeneraliseerde angststoornis.

Obsessie Compulsieve Stoornis (OCS)

OCS is een dwangneurose en hierbij heeft iemand last van steeds terugkerende dwanggedachten en / of dwanghandelingen zoals bijvoorbeeld alles steeds controleren, alles schoonmaken of 10 keer de handen moeten wassen. Mensen handelen zo omdat ze willen voorkomen dat dat gaat gebeuren waarvoor ze bang zijn. In het geval van de handen wassen is iemand bang dat ze een besmettelijke ziekte krijgen. Van alle volwassen Nederlanders heeft ongeveer 1% ooit in zijn leven een dwangstoornis gehad.

Hoe herken je een angststoornis?

Bij angststoornissen komen verschillende symptomen voor en welke symptomen iemand heeft is afhankelijk van het soort angststoornis dat iemand heeft. Globaal genomen kunnen de symptomen in 4 groepen worden verdeeld.

• Gevoel van angst of spanning.
• Lichamelijke verschijnselen zoals hartkloppingen, zweten, trillen, duizeligheid, ademnood, benauwdheid, droge mond, hoofdpijn.
• Vermijdingsgedrag. Mensen met angststoornissen kunnen slecht tegen spanningen en onzekerheid en vaak mijden deze mensen bepaalde situaties. Ook spanningen in een relatie worden, uit angst, niet besproken (het vermijden van een eventuele confrontatie).
• Vluchtgedrag. Sommige mensen met een angststoornis vluchten. Dat kan door alcohol of drugs te gaan gebruiken of door veel te gaan eten. Anderen gaan in bed liggen om zo te vluchten voor hun angsten.

Wanneer naar de huisarts?

Wanneer de angstklachten je leven beheersen en je daardoor moeite hebt om goed te kunnen functioneren dan is het verstandig om naar je huisarts te gaan.

Bronnen: hersenstichting, mentaalvitaal en nhg.org