Heel lang werd er gedacht dat een teveel aan maagsap en stress de veroorzakers waren van een maagzweer. Maar dat is niet zo. Maar wat is dan precies een maagzweer, en waardoor wordt het veroorzaakt?

Wat is een maagzweer?

Een maagzweer is een naam die wordt gegeven voor een wondje in het slijmvlies van de maag, maar ook voor een wondje in de twaalfvingerige darm. De twaalfvingerige darm is het eerste deel van de dunne darm, waar ons voedsel in terecht komt als het de maag verlaat. Door dat wondje in de slijmvlieslaag liggen de zenuwen in de bindweefsellaag open. Wanneer het maagsap, dat zuur is, in aanraking komt met deze zenuwen, dan geeft dat een enorme pijn. Een maagzweer kan perforeren, waardoor er bloedingen bij je maag kunnen ontstaan. Mannen hebben 2 keer zo vaak een maagzweer als vrouwen. Tegenwoordig komt een maagzweer veel minder vaak voor dan vroeger. Echter, artsen vermoeden dat er veel mensen rondlopen die niet de juiste behandeling krijgen, omdat ze al jarenlang medicijnen slikken en met hun klachten hebben leren leven.

Oorzaken van een maagzweer

Vroeger dacht men dat een teveel aan maagsap en stress de oorzaak van een maagzweer was. In 1983 werd echter ontdekt dat een belangrijke oorzaak de bacterie Helicobacter pylori is.

Helicobacter pylori bacterie
In verreweg de meeste gevallen is de Helicobacter pylori bacterie de oorzaak van het ontstaan van een maagzweer. De Helicobacter pylori is één van de weinige bacteriën die het maagzuur kan overleven. Besmetting met de deze bacterie is bijna altijd op jonge leeftijd. Op het moment dat de bacterie in de maag is, en niet behandeld wordt dan kan hij levenslang aanwezig blijven.Veel mensen hebben deze bacterie, maar hebben geen klachten en krijgen ook geen maagzweer. Anderen krijgen hier wel last van. Waarom de één wel een maagzweer ontwikkelt en de ander niet, is nog onbekend. Geschat wordt dat bij ongeveer één op de vijf besmette mensen een maagzweer ontstaat. In Nederland is minder dan 20% van de mensen jonger dan 40 jaar besmet. Bij de mensen ouder dan 60 jaar is dat ongeveer 50%. Een infectie met deze bacterie kan van invloed zijn bij het ontstaan van maagkanker. Maar ook andere factoren zoals, voeding, erfelijke aanleg en sociale factoren spelen hier een rol bij.

Medicijnen
Een maagzweer kan ook ontstaan door het slikken van ontstekingsremmende medicijnen, de zogenoemde NSAID’s (diclofenac, ibuprofen, naproxen en aspirine). Sommige bloedverdunners (acetylsalicylzuur en carbasalaatcalcium) en corticosteroïden zoals prednisolon kunnen ook een maagzweer veroorzaken. Door het gebruik hiervan kan niet alleen een maagzweer maar zelfs een maagbloeding ontstaan.

Andere factoren
Roken en het gebruik van alcohol zorgen beiden voor een verhoogde maagzuurproductie, waardoor het slijmvlies kwetsbaarder wordt en kan gaan irriteren. Ook stress verhoogt de productie van maagzuur.

Symptomen van een maagzweer

Wanneer je een maagzweer hebt, dan heb je pijn in de bovenbuik. Deze pijn wordt ’s nachts vaak erger en minder na het eten. Naast deze pijn kun je ook last hebben van:

• Misselijkheid.
• Overgeven.
• Weinig eetlust.
• Opgeblazen gevoel.
• Oprispingen.

Wanneer een maagzweer groter wordt dan kan dit uitmonden in een maagbloeding. Hierbij heb je dan vaak een zwarte, teerachtige ontlasting of komt er bloed mee tijdens het overgeven.

Wanneer een maagzweer zo diep is dat de zweer doorbreekt naar de buikholte, dan heet dat een maagperforatie. Er ontstaat dan een zeer plotselinge, hevige buikpijn omdat het maagzuur in de buikholte komt. Je moet dan direct naar het ziekenhuis.

Een zweer in de maag geeft meestal hevige pijn vlak na het eten, en een zweer in de twaalfvingerige darm veroorzaakt vooral pijn wanneer de maag leeg is en ’s nachts.

Behandeling van maagzweer

Als de Helicobacter pylori bacterie gevonden wordt, dan krijg je een medicijnenkuur voorgeschreven. Deze kuur bestaat vaak uit 2 soorten antibiotica en een maagzuurremmer. In ongeveer 90% van de gevallen is de Helicobacter pylori na deze kuur verdwenen. Zit de zweer in de maag en is er geen Helicobacter gevonden, dan gebruik je alleen een zuurremmer.

Tips bij maagzweer

Wanneer je een maagzweer hebt dan is een gezonde leefstijl erg belangrijk:

• Stop met roken. Roken irriteert en verzwakt het maagslijmvlies.
• Zorg voor voldoende rust en ontspanning. Spanning en stress zijn niet de oorzaak van maagklachten en een maagzweer, maar kunnen de klachten wel bevorderen.
• Eet op regelmatige tijden. Eet 3 maaltijden per dag en een enkel tussendoortje, en begin de dag door te ontbijten.
• Eet niet te veel en niet te vet.
• Eet zo gevarieerd en vezelrijk mogelijk.
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging.
• Voorzichtig zijn met het gebruiken van NSAID’s.
• Beperk het drinken van alcoholische dranken.

Wanneer naar je huisarts?

Wanneer je regelmatig last hebt van pijn hebt in de bovenbuik, die vooral ‘s nachts opduikt, dan is het verstandig om even langs je huisarts te gaan. Of wanneer je andere symptomen hebt die kunnen wijzen op een maagzweer. Wanneer je ontlasting gitzwart is (dat is niet donkerbruin), je bloed overgeeft of wanneer de pijn ondraaglijk wordt en niet meer weggaat, ga dan direct naar een arts.

Bronnen: mlds.nl, maagzweer.info en rijnstate.nl