Vaak denken we bij mensen die wat ouder zijn en die trillen of beven, al snel aan de ziekte van Parkinson. Maar de eerste verschijnselen doen zich vaak al voor rond het 55ste levensjaar. In Nederland zijn er naar schatting 59.000 mensen met Parkinson. De verwachting is dat er in 2040 ongeveer 83.000 mensen in Nederland deze aandoening hebben.  Welke tekenen kunnen wijzen op de ziekte van Parkinson?

Ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson is een hersenaandoening en geen aandoening aan de spieren. In onze hersenen ontstaat bij deze ziekte een tekort aan dopamine. Dopamine is een stof die onze hersenen aanmaakt, en die zorgt ervoor dat verschillende zenuwcellen in onze hersenen met elkaar kunnen communiceren. Door dat tekort is een slechtere communicatie, waardoor de aansturing van de spierbewegingen wordt aangetast, en de armen en benen gaan trillen. Ook worden de spieren stijf waardoor lichaamsbewegingen moeilijker op gang komen.

Progressieve aandoening

De ziekte van Parkinson is een progressieve aandoening. Wat betekent dat de ziekte zal verergeren. De klachten beginnen geleidelijk en nemen in de loop van de tijd toe. Meestal aan één kant. De ontwikkeling verschilt van persoon tot persoon, maar men gaat ervan uit, dat de ziekte eigenlijk al 5 à 10 jaar voor het verschijnen van de eerste symptomen begint.

Fase1:
Lichte klachten zoals trillen in rust, spierstijfheid en bewegingstraagheid, treden op één kant van het lichaam.

Fase 2:
De ziekteverschijnselen zijn nu merkbaar aan beide zijden van het lichaam. Maar er is nog geen sprake van evenwichtsstoornissen.

Fase 3:
In deze fase zijn de eerste tekenen van evenwichtsstoornissen merkbaar, waardoor iemand enigszins beperkt wordt in zijn of haar activiteiten.

Fase 4:
De klachten zijn zo verslechterd dat iemand dagelijks hulp nodig heeft bij het uitvoeren van de dagelijkse activiteiten.

Fase 5:
De klachten zijn nu zo ernstig dat iemand gebonden is aan bed of rolstoel. Intensieve verpleegkundige hulp is nu noodzakelijk.

Tekenen die wijzen op Parkinson

Parkinson is een gecompliceerde ziekte die zich kan uiten in allerlei verschillende klachten. Men maakt een onderscheidt in motorische- en niet-motorische klachten, waaronder depressie valt.

Meest voorkomende symptomen

• Trillen of beven van lichaamsdelen, meestal in rust wanneer iemand zit of stilstaat. Het frappante is dat dit trillen meestal verdwijnt, wanneer het lichaamsdeel in kwestie wordt bewogen. Niet iedereen heeft hier last van. Bij ongeveer 1/3 ontbreekt dit symptoom.
• Stijve spieren (hypertonie). Hierdoor is het moeilijk om met de bewegingen te beginnen. Eén van de eerste tekenen van Parkinson is vaak de beperkte mogelijkheid om, tijdens het wandelen een arm aan één kant te bewegen. Echter, deze stijfheid kan ook ontstaan in de benen, het gezicht, de nek en andere delen van het lichaam.
• Bewegingsarmoede
  Onder bewegingsarmoede verstaan we het steeds langzamer en minder bewegen. Wanneer iemand zich beweegt, is dat schuifelend met kleine pasjes, waarbij de armen minder meebewegen. Ook het maken van draaibewegingen worden steeds moeilijker.
• Evenwichts- en coördinatieproblemen
  De manier van lopen kenmerkt zich door meer wijdbeens te lopen, waarbij de lengte van de stappen onregelmatiger wordt. Het maken van ingewikkelde bewegingen, waarvoor een coördinatie tussen verschillende ledematen nodig is, zoals voeten vegen of een jas aantrekken wordt steeds lastiger. Dit alles zorgt voor een grotere kans op een valpartij.

Andere mogelijke symptomen

• Verminderde reuk: soms is dit het eerste teken van Parkinson, nog voor de bewegingsstoornissen.
• Vlakke gelaatsuitdrukking. Dit wordt ook wel een maskergelaat genoemd.
• Moeite met praten, met als gevolg dat er een gebrek aan intonatie van de stem ontstaat en dat iemand binnensmonds en zacht gaat praten.
• Moeite hebben met schrijven (verkrampt) waardoor het geschrift kleiner en beverig wordt.
• Moeilijkheden met de fijne motoriek. Het moeilijk vinden om de veters te strikken.
• Meer speekselvorming en kwijlen, in het begin alleen ‘s nachts.
• Slaapstoornissen.
• Moeite met slikken.
• Somberheid tot depressie.
• Geheugen- en/of concentratiestoornissen.
• Dementie komt tot 6 x zo vaak voor bij mensen met Parkinson dan bij mensen die geen Parkinson hebben.

In een latere fase kan iemand ook last krijgen van een verminderde blaascontrole, erectiestoornissen, constipatie en bloeddrukontregeling (bloeddrukdaling bij staan, waardoor mensen duizelig worden).

Tot slot

Wanneer je vermoedt dat je de ziekte van Parkinson hebt, neem dan contact met je huisarts. Hoe sneller de ziekte wordt opgespoord, hoe beter hij je kan helpen om ermee om te gaan. Bepaalde Parkinson-achtige symptomen, kunnen ook veroorzaakt worden door andere ziekten of door bepaalde medicijnen of giftige stoffen. Een goed onderzoek, de reactie op de behandelingen, de evolutie ervan enz. kunnen helpen om de diagnose te verfijnen.

Bronnen: parkinsonfonds.nl, parkinsonziekte.nl en hersenstichting.nl