Pijnlijke, stijve gewrichten, het maakt het er allemaal niet makkelijker op. Wat is de oorzaak van gewrichtspijn en kun je er iets aan doen?

Wat is gewrichtspijn?

Gewrichtspijn is een verzamelnaam voor allerlei aandoeningen die als kenmerk: pijnlijke, stramme,  stijve spieren en gewrichten hebben. Gewrichtspijn kan ontstaan, wanneer het smeermiddel in het kraakbeen tussen de gewrichten minder wordt.

Maar gewrichtspijn kan ook ontstaan door verstijving of slijtage van het kraakbeen. Vooral de gewrichten in de knieën, nek, schouders, rug en heupen zijn de plekken waar de meeste gewrichtspijn ontstaat. Tenslotte kunnen ontstekingen de gewrichten aantasten met gewrichtspijn tot gevolg.

Waardoor ontstaan gewrichtsklachten?

Pijn in de gewrichten die drie maanden of langer aanhoudt en niet reageert op een medische behandeling wordt omschreven als een chronische pijn. Wat is de meest voorkomende oorzaak van gewrichtsklachten?

Artrose

Artrose is een ziekte waarbij het kraakbeen in de gewrichten verslechtert. Er komen dan afgebrokkelde kraakbeenfragmenten in de gewrichtsvloeistof terecht, waardoor het slijmvlieslaagje aan de binnenkant van het gewrichtskapsel ontstoken raakt. Het gevolg hiervan kan zijn; pijn, zwellingen en stijfheid van het gewricht. Op de langere termijn ontstaan er ‘kale’ plekken op de botten in het gewricht, die tijdens het bewegen over elkaar gaan wrijven. Dit ‘bot-op-bot’ contact kan tijdens het belasten en bewegen van het gewricht als zeer pijnlijk worden ervaren. Bij artrose ontstaat er vaak pijn en stijfheid in de heupen, knieën of aan de vingers en dan specifiek aan de basis van de duim of aan de eindkootjes van de vingers. De ergste klachten zijn direct in de ochtend na het ontwaken en verminderen binnen het eerste halfuur dat iemand beweegt. Maar wanneer iemand heel intens of langdurig beweegt kan de pijn terugkomen.

Overbelasting

Zware belasting kan bijvoorbeeld knieklachten geven. Bijvoorbeeld als gevolg van teveel sporten, blessures of door het werk. Herhaling van een beweging, bijvoorbeeld met een computermuis of veel typen, kan pols- of elleboogklachten veroorzaken. Vaak zijn daarbij niet alleen het gewricht, maar ook de spieren en pezen gevoelig. Ook ernstig overgewicht kan leiden tot gewrichtsklachten.

Ontsteking

Wanneer je gewricht stijf, pijnlijk, gezwollen en rood is, dan is de kans groot dat je een gewrichtsontsteking hebt. Dit kan een reactieve gewrichtsontsteking zijn, een ontsteking door een bacterie of het kan een vorm van reuma zijn (reumatoïde artritis). Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte. Door een storing in het afweersysteem worden specifieke eiwitten aangemaakt die ontstekingen veroorzaken in pezen, spieren en gewrichtskapsel. Als gevolg daarvan gaat het slijmvlies meer vocht aanmaken en ontstaan er zwellingen. Daardoor neemt de pijn in de gewrichten verder toe. Uiteindelijk kan ook het kraakbeen worden aangetast door de ontstekingsprocessen die zich continu in de gewrichten afspelen.

Helaas is het zo dat niet altijd de oorzaak van gewrichtsklachten bekend wordt.

Gewrichtspijn, wat kun je eraan doen?

Aan gewrichtspijn kun je (helaas), niet altijd iets doen. De oorzaak is ook niet (altijd) eenvoudig weg te nemen. Er zijn wel een aantal dingen die je zelf kunt doen, zoals het goed op je werkhouding houding letten en zoveel mogelijk zwaar en belastend werk voorkomen. Wanneer je last hebt van overgewicht, dan is het verstandig om af te vallen, omdat hierdoor de druk op je gewrichten afneemt wat voor minder klachten kan zorgen.

• Blijf bewegen
  Probeer gelijkmatig en gedoseerd te bewegen, ook als het pijn doet, maar vermijd overbelasting. En breid de lichaamsbeweging stap voor stap uit tot een halfuur per dag. Een fysiotherapeut of een oefentherapeut kan tips geven over hoever je kan gaan en welke bewegingen passen bij de gewrichtsklachten die je hebt. Met gerichte oefeningen of massage kan de pijn worden verlicht.
• Pijnstillers
  Ter verlichting van de pijn kun je een paracetamol nemen of als dit onvoldoende helpt een NSAID (naproxen, ibuprofen of diclofenac).
• Warmte
  Soms kan warmte goed werken, zoals een warm bad of een douche. Ook kun je een infraroodlamp gebruiken.

Wanneer naar de huisarts?

Ga naar je huisarts als je klachten aanhouden of ernstiger worden. Je kunt ook altijd langs de huisarts gaan, wanneer je vragen hebt of wanneer je je zorgen maakt.

Bronnen: Reumafonds.nl en erasmusmc.nl