Wanneer je te lang in de zon bent, dan kan dat niet alleen leiden tot verbranden. Het kan ook leiden tot een zonnesteek, met alle gevolgen van dien. Wat zijn de symptomen van een zonnesteek, en hoe moet je dan handelen?

Wat is een zonnesteek?

Een zonnesteek is een verzamelnaam van een aantal symptomen die iemand krijgt als gevolg van te veel warmte en zon op het hoofd en de nek. Wanneer de lichaamstemperatuur omhoog gaat, reageert het lichaam normaliter door te gaan zweten en dorst te krijgen. Wanneer je dan wat drinkt of een verkoelende douche neemt, daalt de lichaamstemperatuur. Echter, bij een zonnesteek is er sprake van oververhitting. Je verliest meer vocht, dan je met eten en drinken binnenkrijgt. Het gevolg kan dan zijn dat je transpiratiesysteem van slag raakt, waardoor je lichaam minder goed of zelfs helemaal stopt met zweten. Zweten is de natuurlijke reactie van ons lichaam om af te koelen. Doordat het lichaam stopt, of minder gaat zweten, zal je lichaamstemperatuur stijgen. Dit is niet alleen onaangenaam, het kan zelfs levensgevaarlijk zijn. De combinatie van uitdroging en oververhitting kan zelfs resulteren in een hitteberoerte, waarbij de warmteregulering in je hersenen in de problemen komt.

Symptomen zonnesteek

In principe kan je lichaam ook in de schaduw uitdrogen en oververhit raken. Maar de kans hierop is natuurlijk wel groter, wanneer je lang in de hete zon zit. Op het moment dat dit in de zon gebeurt, dan spreken we van een zonnesteek. De symptomen van een zonnesteek zijn onder te verdelen in symptomen fase 1 en symptomen fase 2.

Symptomen zonnesteek fase 1

• Lichaamstemperatuur van minimaal 40 graden.
• Gloeiende huid en/of (extreem) zweten.
• Misselijkheid.
• Duizeligheid.
• Hoofdpijn.
• Versnelde hartslag.
• Snelle, oppervlakkig ademhaling.
• Verwijde pupillen.
• Spierkrampen.
• Opeens kippenvel krijgen.
• Bleek zien.
• Braken.
• Heel moe zijn.
• slap voelen.

Wanneer je deze symptomen in fase 1 herkent, zoek dan de koelte op en drink wat. Het liefst een koel, maar niet al te koud drankje. Zo kun je rustig op adem komen. Ga na deze ervaring niet meteen weer de felle zon in.

Symptomen zonnesteek fase 2

Fase 2 is gevaarlijker dan fase 1. De symptomen kunnen zijn:

• Sufheid.
• Heftig zweten.
• Verwardheid.
• Vreemd gedrag vertonen (dingen zien die er niet zijn).
• Uiteindelijk kan iemand het bewustzijn verliezen.
• Epileptische aanval.

Wanneer er in deze fase niet wordt ingegrepen, dan kan iemand in een shock raken. Het gevolg is dat organen één voor één uitvallen. Uiteindelijk met de dood als resultaat.

Wat helpt tegen een zonnesteek?

Je kunt een zonnesteek meestal zelf goed behandelen door iets te drinken. Drink iets koels, maar niet te koud en geen alcoholische drankjes. Wanneer het mogelijk is neem dan een koele douche en ga in een koele ruimte liggen. Vermijd daarna wel de felle zon.

Herken je bij iemand een zonnesteek in de tweede fase, schakel dan direct professionele hulp in. Tot het moment dat het ambulancepersoneel arriveert, moet je het slachtoffer uit de zon halen en actief afkoelen. Dit kan met een ventilator of een met water doordrenkte deken. Een natte deken mag ook niet ijskoud zijn, maar lauw. Maar ook erg belangrijk is om het slachtoffer niet te laten drinken zolang hij/zij niet bij bewustzijn is.

Voorkomen van een zonnesteek

• Ga niet te snel en te lang de zon in, maar wen aan de zon en de bijbehorende hitte. Vermijd hierbij de zon tussen 12:00 uur en 15:00 uur.
• Drink voldoende, óók wanneer je geen dorst hebt. Het advies is om bij warm weer minimaal 2 liter water op een dag te drinken. Zorg ervoor dat wanneer je op pad gaat dat je altijd een flesje water bij je hebt.
• Draag dunne en lichte kleding en bescherm je hoofd met een pet of hoed.
• Je goed insmeren is belangrijk, maar zonnecrème beschermt niet tegen de warmte.
• Doe ’s middags niet te veel. Ga liever ’s ochtends vroeg, als het nog koel is, boodschappen doen, wandelen of sporten.
• Probeer je huis zo koel mogelijk te houden. Maak gebruik van zonwering, ventilator of airconditioning.
• Neem zo nu en dan een verfrissende douche of voetbad om af te koelen.
• Let bij warm weer extra op mensen in je omgeving die misschien je hulp kunnen gebruiken, zoals ouderen. Dat geldt nog meer tijdens de vakantieperiode, als familieleden en verzorgenden vaker weg zijn.

Bronnen: Thuisarts en het Rode kruis